671522145e5d7202410243028
Yanıq zamanı ilk tibbi yardım

Yanıq zamanı ilkin tibbi yardım etmək, zərərin dərinliyini və yayılmasını azaltmaq üçün vacibdir. 

Qlobal.net müxtəlif yanıq növlərinə görə atılacaq əsas addımları təqdim edir:

1. Termal (istilik) yanığı

Bu cür yanıq isti maye, alov, buxar və ya isti obyektlə təmas nəticəsində yaranır.

  • Yanığın dərəcəsini müəyyən edin:
    • 1-ci dərəcə yanıq: Dərinin qızarması və yüngül ağrı (məsələn, gün yanığı).
    • 2-ci dərəcə yanıq: Qızartı ilə yanaşı su toplanması (su yığılması).
    • 3-cü dərəcə yanıq: Dərinin ən dərin təbəqələri zədələnir, bəzən dəri kömürləşə bilər.

İlkin Tibbi Yardım

  1. Yanığı dayandırın: Yanığa səbəb olan faktoru aradan qaldırın. Məsələn, alov varsa, söndürün.
  2. Soyutma: Yanmış yeri dərhal təmiz, axar soyuq suyun altında ən azı 10-20 dəqiqə saxlayın. Soyuq su istifadə edin, buz istifadə etməyin, çünki bu, əlavə zədə yarada bilər.
  3. Yanıq yerini örtün: Təmiz və ya steril bir parça, tənzif və ya sarğı ilə yüngülcə örtün. Yapışqan materiallar istifadə etməyin.
  4. Ağrını yüngülləşdirin: Lazım gələrsə, ağrıkəsicilər (məsələn, ibuprofen və ya parasetamol) qəbul etmək olar.
  5. Tibbi yardım axtarın: Əgər yanıq geniş bir sahəni əhatə edirsə (əsasən 2-ci və ya 3-cü dərəcə yanıq), üz, əllər, ayaqlar, cinsiyyət orqanları və ya oynaqların üzərindədirsə, mütləq həkimə müraciət edin.

2. Kimyəvi yanıq

Kimyəvi maddələrlə təmas nəticəsində yaranan yanıqlardır.

İlkin Tibbi Yardım

  1. Kimyəvi maddəni aradan qaldırın: Təsirə məruz qalan paltarları və zinət əşyalarını çıxarın.
  2. Zərər görmüş sahəni yuyun: Kimyəvi maddə təmiz su ilə ən azı 20 dəqiqə ərzində yuyulmalıdır. Gözlər təsirlənibsə, onları da su ilə yaxşıca yuyun.
  3. Tibbi yardım alın: Kimyəvi yanıqlar ciddi ola bilər, bu səbəbdən mütləq tibbi yardım axtarın.

3. Elektrik yanığı

Elektrik cərəyanı nəticəsində yaranan yanıqlardır və daxili orqanlara da zərər verə bilər.

İlkin Tibbi Yardım

  1. Elektrik mənbəyindən uzaqlaşdırın: Elektrik mənbəyindən dərhal uzaqlaşdırın, lakin təhlükəsiz metodlardan istifadə edin (məsələn, taxta çubuqla).
  2. Tibbi yardım göstərin: Elektrik yanıqları hər zaman ciddidir, hətta xarici dəri zədələnməsi minimal olsa belə. Dərhal təcili tibbi yardım axtarın.
  3. Nəbz və tənəffüs yoxlayın: Zərərçəkmiş nəfəs almırsa və ya nəbz yoxdursa, dərhal ürək-məsamə reanimasiyasına (ÜMR) başlayın.

4. Gün yanığı

Uzun müddət günəş altında qalma nəticəsində dərinin yanması.

İlkin Tibbi Yardım

  1. Sərinləyin: Yanmış yeri soyuq su ilə yuyun və ya soyuq, nəmli parça qoyun.
  2. Nəmləndirin: Yanıq yerinə nəmləndirici krem və ya aloe vera geli sürtün.
  3. Ağrıkəsici qəbul edin: İbuprofen və ya parasetamol kimi dərmanlar ağrını yüngülləşdirə bilər.
  4. Nəmləndirmə: Bol su için.

Nələrdən çəkinmək lazımdır:

  • Yanan sahəyə buz tətbiq etmək.
  • Zədəli sahəni yağ və ya kərə yağı ilə yağlamaq.
  • Blisterləri (su toplarını) partlatmaq.

Yanıq vəziyyətində ilkin tibbi yardım həyat qurtarıcı ola bilər, lakin ciddi yanıqlarda həmişə tibbi yardım almaq vacibdir.

20.10.2024 19:28
show 136