Uzun müddət kompüter qarşısında oturmağın ziyanları

Uzun müddət kompüter qarşısında oturmağın ziyanları

Müasir dövrdə kompüter qarşısında uzun müddət oturmaq həm iş həyatının, həm də şəxsi vaxtın ayrılmaz hissəsinə çevrilib. Evdə, ofisdə, dərsdə və ya əyləncə üçün saatlarla ekrana baxmaq artıq normal bir vərdiş halını alıb. Lakin bu davranışın bədənə, beyinə və ümumi sağlamlığa təsiri düşündüyünüzdən daha təhlükəli ola bilər. Bu məqalədə uzun müddət kompüter qarşısında oturmağın zərərləri və qarşısını almağın yolları izah olunur.

Uzun müddət kompüter qarşısında oturmağın əsas zərərləri

1. Onurğa və bel ağrıları

Saatlarla oturaq vəziyyətdə qalmaq, xüsusilə düzgün oturma pozası olmadıqda bel və boyun ağrılarına səbəb olur. Uzun müddət əyilmiş şəkildə kompüterə baxmaq onurğa sütununda əyilmə və əzələ gərginliyi yaradır. Bu isə qamət pozğunluqları və xroniki ağrılarla nəticələnə bilər.

2. Göz yorğunluğu və görmə problemləri

Ekrana davamlı baxmaq “rəqəmsal göz yorğunluğu”na səbəb olur. Belə hallarda gözlərdə quruluq, yanma, bulanıq görmə və baş ağrısı müşahidə edilir. “20-20-20” qaydasının pozulması – yəni hər 20 dəqiqədə 20 saniyəlik fasilə verərək 20 fut (təxminən 6 metr) uzağa baxmamaq gözlərə ciddi yük yaradır.

3. Qan dövranının zəifləməsi və damar problemləri

Hərəkətsiz şəkildə saatlarla oturmaq aşağı ətraflarda qan dövranını zəiflədir. Bu isə ayaqlarda şişkinlik, uyuşma və hətta “dərin ven trombozu” kimi ciddi damar xəstəliklərinə yol aça bilər. Xüsusilə ayaqların bükülmüş vəziyyətdə uzun müddət qalması risk faktorudur.

4. Əzələ zəifləməsi və hərəkət azlığı

Kompüter qarşısında passiv oturuş, bədənin əsas əzələlərinin fəaliyyətini məhdudlaşdırır. Bu, zamanla əzələlərin zəifləməsi, elastikliyinin azalması və ümumi fiziki aktivliyin aşağı düşməsinə səbəb olur. Oturaq həyat tərzi piylənmə riskini də artırır.

5. Zehni və psixoloji təsirlər

Uzun müddət ekran qarşısında qalmaq psixoloji gərginlik, konsentrasiya pozğunluğu, yuxusuzluq və stres yarada bilər. Təbii işıqdan uzaq olmaq və sosial təcrid insanın əhvalına mənfi təsir göstərir.

Uzun müddət kompüter qarşısında oturmanın zərərlərindən qorunmaq üçün nə etməli?

• Hər 30-60 dəqiqədə bir 5-10 dəqiqəlik fasilə verin.

• Duruşunuza diqqət edin: Arxanıza söykənərək, ayaqları yerə düz basaraq oturun.

• Monitorun göz səviyyəsində olmasına diqqət edin.

• Gözlər üçün “20-20-20” qaydasını tətbiq edin.

• Oturduğunuz yerdə sadə idman hərəkətləri edin.

• Gündəlik olaraq ən az 30 dəqiqə fiziki aktivliyə vaxt ayırın.

Kompüter qarşısında uzun müddət oturmaq, texnologiyanın gətirdiyi rahatlığın arxasında gizlənən böyük sağlamlıq risklərini daşıyır. Gözlərdən onurğaya, qan dövranından psixoloji vəziyyətə qədər bir çox sistem bu vərdişdən mənfi təsir görür. Buna görə də kompüter istifadəsini sağlamlıq baxımından balanslaşdırmaq və mütəmadi fasilələr vermək vacibdir.