İnsan təzyiqi, qan damarlarında axan qan tərəfindən damar divarlarına tətbiq olunan qüvvədir.
Qlobal.net bildirir ki, bu, ürəyin qanı bədənə pompaladığı zaman yaranır və iki əsas ölçü ilə müəyyən edilir: sistolik təzyiq və diastolik təzyiq.
Sistolik təzyiq, ürək döyüntüsü zamanı, yəni ürək qanı damarlar vasitəsilə bədənə pompaladığı an yaranan təzyiqi göstərir. Bu, ən yüksək təzyiq növüdür və ürək sıxılarkən ölçülür.
Diastolik təzyiq, ürək döyüntüsü arasında, yəni ürək rahatlayarkən yaranan təzyiqi bildirir. Bu, ən aşağı təzyiqdir.
Təzyiqin norması 120/80 mmHg olaraq qəbul edilir. Sistolik təzyiq 120 mmHg və diastolik təzyiq 80 mmHg olduğu zaman qan təzyiqi normal sayılır. Təzyiqin yüksək və ya aşağı olması sağlamlıq problemlərinə, xüsusən ürək-damar xəstəliklərinə yol aça bilər. Hipertoniya (yüksək təzyiq) və hipotoniya (aşağı təzyiq) insanların həyat keyfiyyətini azaldan və ciddi sağlamlıq risklərinə səbəb ola bilən vəziyyətlərdir.
Təzyiqin düzgün tənzimlənməsi, ümumi sağlamlıq və uzunmüddətli həyat üçün vacibdir. Qan təzyiqini izləmək, düzgün qidalanma, müntəzəm fiziki aktivlik və stress idarəetməsi bu məqsədə çatmağa kömək edir.
Təzyiqi aşağı salmaq üçün bəzi qidalar aşağıdakılardır:
Banan: Potasium zənginliyi sayəsində qan təzyiqini tənzimləməyə kömək edir.
Kök: Tərkibindəki kalium və antioksidantlar qan təzyiqini aşağı salmağa dəstək olur.
Sarıkök (zəncəfil): Sarıkök təbii antiinflamatuar xüsusiyyətlərə malikdir və qan dövranını yaxşılaşdırır.
Yulaf: Lif baxımından zəngin olan yulaf, qan təzyiqinin nizama salınmasına kömək edir.
Qırmızı çəhrayı pomidor: Likopen adlı maddə ilə zəngindir və qan təzyiqini aşağı sala bilər.
Yunan qatığı: Zəngin probiotik tərkibə malikdir və qan təzyiqinin idarə edilməsinə dəstək olur.
Quru yemişlər (badam, fındıq, qoz): Omega-3 yağ turşuları, maqnezium və kalium qan təzyiqini normallaşdırır.
Təzə tərəvəzlər (ispanaq, brokoli): Tərəvəzlər lif, kalium və digər qida maddələri ilə zəngindir ki, bu da qan təzyiqinin tənzimlənməsinə kömək edir.
Düyü və qəhvəyi çörək: Tam taxıl məhsulları yüksək liflə zəngindir və qan təzyiqinin idarə olunmasına kömək edir.
Qırmızı meyvələr (albalı, moruq, çiyələk): Antioksidantlarla zəngin bu meyvələr qan təzyiqini aşağı salmağa dəstək ola bilər.
Qara şokolad (şəkərsiz): İçindəki flavonoidlər qan təzyiqini azalda bilər, lakin miqdarı çox olmamalıdır.
Bu qidalar yalnız təzyiqi aşağı salmağa kömək edir, amma ciddi hipertoniya vəziyyətində həkimlə məsləhətləşmək vacibdir.