Təyyarə qəzalarının səbəbləri

Təyyarə qəzaları müasir hava nəqliyyatında nadir hadisələr olsa da, ciddi nəticələrə yol açan və çoxsaylı həyat itkilərinə səbəb ola biləcək hadisələrdir.

Qlobal.net bildirir ki, təyyarə qəzalarının səbəbləri müxtəlif ola bilər və çox vaxt bir neçə amilin qarşılıqlı təsiri nəticəsində baş verir. Təyyarə qəzalarının baş vermə səbəblərini araşdıracaq və onları əsas qruplara ayıracağıq.

1. İnsan Faktoru

İnsan amili təyyarə qəzasının ən əsas səbəblərindən biridir. Uçuş heyətinin səhvləri, pilotların diqqətsizlikləri, təlimin çatışmazlığı və ya düzgün qərar verməməsi qəzalara səbəb ola bilər. Bu tip qəzalar bəzən aşağıdakı hallarda baş verir:

• Pilot səhvləri: Yanlış qərar vermək, səhv təlimat və ya texniki səhvləri nəzərə almamaq.
• Yerləşdirmə və koordinator çatışmazlıqları: Uçuş heyətinin kommunikasiya və kooperasiyasının zəifliyi qəzalara yol aça bilər.
• Təhlükəsizlik prosedurlarının pozulması: Təyyarə heyətinin təhlükəsizlik təlimatlarına riayət etməməsi.
  
  

2. Texniki Problemlər

Texniki nasazlıqlar təyyarə qəzasının başqa bir əsas səbəbidir. Təyyarənin strukturunda və ya mühərrikində yaranan nasazlıqlar qəza vəziyyəti yarada bilər. Bu tip səbəblər aşağıdakıları əhatə edir:

• Mühərrik nasazlığı: Mühərrikdə baş verən problemlər təyyarənin idarəetmə qabiliyyətini azaldaraq qəzalara səbəb ola bilər.
• Avionika və sistem nasazlıqları: Təyyarənin uçuş sistemlərində (naviqasiya, autopilot və digər avadanlıqlar) baş verən problemlər təhlükəsizlik riskini artıra bilər.
• Təyyarə strukturu: Qanad, gövdə və digər mühüm hissələrin qırılması və ya zədələnməsi təyyarənin uçuşunu təhlükəyə ata bilər.
  
  

3. Hava Şəraiti

Hava şəraiti təyyarə qəzalarının baş verməsində böyük rol oynayır. Əksər hallarda hava şəraiti qəza səbəbini artıran faktordur. Qəzalar aşağıdakı hava şəraiti şəraitində baş verə bilər:

• Güclü külək: Fırtına və ya güclü küləklər təyyarənin uçuşunun təhlükəyə düşməsinə səbəb ola bilər.
• Duman və ya zəif görmə: Hava limanında və ya uçuş zamanı görmə məsafəsinin azalması pilotların qərar verməsini çətinləşdirir.
• Yağış və qar: Yağış və qar, hava limanlarında uçuşa hazırlıq və ya təyyarənin çıxması prosesini çətinləşdirə bilər.
  
  

4. Təhlükəsizlik və Xüsusi Tədbirlər

Bəzən təyyarə qəzası təhlükəsizlik tədbirlərinin yetərli olmaması səbəbindən baş verir. Bu da bir neçə səbəbə bağlana bilər:

• Təhlükəsizlik prosedurlarının pozulması: Hava limanlarında təyyarələrin yoxlanılması və təhlükəsizlik prosedurlarının yerinə yetirilməsi vacibdir. Səhv yoxlamalar, qəzaların baş verməsinə səbəb ola bilər.
• Xüsusi avadanlıqların çatışmazlığı: Təyyarə üçün lazım olan avadanlıqların düzgün işləməməsi və ya qaydalara uyğun olmaması qəzalara yol aça bilər.
  
  

5. Təbiət Fəlakətləri

Bəzi hallarda təyyarə qəzaları təbiət hadisələri səbəbindən baş verə bilər. Bura ildırım, vulkanik fəaliyyət və ya digər təbiət hadisələri daxildir. Bu cür hadisələr, təyyarənin fəaliyyətini və ya idarəetmə qabiliyyətini zəiflədə bilər.

6. Müdaxilə və Qəsdən Yaradılmış Xəta

Az hallarda təyyarə qəzası qəsdən yaradılan müdaxilələr səbəbindən baş verir. Terrorizm, qəddarcasına müdaxilələr və ya digər qəsdən səbəb olan hadisələr qəzalara yol aça bilər. Bu, ən az rast gəlinən, amma çox təhlükəli səbəbdir.

Təyyarə qəzalarının səbəbləri çoxşaxəli və müxtəlif ola bilər. İnsan amilindən texniki nasazlıqlara, hava şəraitindən təhlükəsizlik tədbirlərinə qədər bir çox faktor bu cür hadisələrə səbəb ola bilər. Bununla yanaşı, müasir təyyarə texnologiyası və təhlükəsizlik tədbirləri bu cür qəzaların sayı və təsirini əhəmiyyətli dərəcədə azaldıb. Təyyarə sənayesi daima inkişaf edərək, təhlükəsizliyi artırmağa və qəzaların qarşısını almağa çalışır.

Murad
Qlobal.net