Son zamanlar həm ölkəmizdə, həm də dünyada baş verən qida zəhərlənmələri səbəbilə yenidən gündəmə gələn salmonella haqqında bilməli olduqlarımız var, toplaşın! Salmonella nədir, hansı qidalarda olur, salmonella əlamətləri nələrdir, müalicəsi necə aparılır – gəlin birlikdə öyrənək.
Qlobal.net bildirir ki, əsasən yumurta, toyuq əti kimi heyvani mənşəli qidalar səbəbilə adını tez-tez eşitdiyimiz salmonella bakteriyası, yanlış bişirmə üsulları, düzgün saxlanılmayan ərzaqlar kimi səbəblərlə ortaya çıxa bilər. İnsan orqanizminə girdikdən sonra isə mədə bulantısından ishala qədər müxtəlif yan təsirlərlə özünü göstərir. Məhz bu səbəbdən salmonella haqqında aşağıdakı detalları hər kəsin bilməsi vacibdir.
“Salmonella nədir?” sualından başlayaq:
Salmonella bu gün ən çox qida zəhərlənməsinə səbəb olan bakteriyalardan biridir.
Həm insanları, həm də heyvanları xəstələndirə bilər.
“Qram mənfi” bakteriya qrupuna daxildir, bu da bəzi antibiotiklərə qarşı daha davamlı olduğu deməkdir.
İmmunitet sistemini zəiflətdiyindən, xüsusilə zəif immun sistemə sahib insanlar üçün ciddi təhlükə yarada bilər.
Salmonella orqanizmdə əsasən həzm sistemini təsir edir.
Mədədən bağırsaqlara qədər olan hissələrdə infeksiyalara səbəb ola bilər.
Həm qida, həm də içki (o cümlədən su) vasitəsilə ötürülə bilər.
Bu səbəblə təmizliyə və kontaminasiya riskinə diqqət yetirmək vacibdir.
Orqanizmə daxil olduqdan sonra 6 saat ilə 72 saat arasında simptomlar ortaya çıxa bilər.
Vaxtında həkimə müraciət olunmalı və uyğun müalicə aparılmalıdır.
Salmonella necə yoluxur və ən çox hansı qidalarda olur? Gəlin, bunlara da baxaq:
Salmonella riski yüksək olan qidalar əsasən çiy və ya az bişmiş heyvani məhsullardır.
Çiy və ya az bişmiş toyuq, hinduşka kimi quş əti salmonella üçün ən riskli qidalar sırasındadır.
Çiy yumurta və ondan hazırlanan mayonez, dondurma, sous, desertlər də riskli sayılır.
Pastörizə olunmamış süd və süd məhsulları salmonella riski daşıyır.
Çiy qiymə və digər qırmızı ətlər də bu riski daşıyır.
Çiy küftə kimi məhsullar da risk qrupundadır.
Midye, istiridye kimi dəniz məhsulları çiy halda yeyildikdə salmonella riski yaradır.
Təzə meyvə və tərəvəzlər düzgün yuyulmazsa, üzərlərində olan bakteriyalar ötürülə bilər.
Gigiyenik şəraitdə saxlanılmayan bütün qida və içkilər kontaminasiya səbəbilə təhlükə yarada bilər.
Qeyd: Çiy heyvani məhsullarla digər qidaları eyni doğrama taxtasında və ya bıçaqla kəsməməlisiniz. Hər biri üçün ayrı alətlər istifadə edilməlidir. Həmçinin ev heyvanlarına verilən yemlərdə də çiy ət və süd məhsulları olmamalıdır.
Salmonella ilə təmas halında hansı simptomlarla qarşılaşa bilərik? Gəlin, baxaq:
Bakteriya orqanizmə daxil olduqdan sonra 6 ilə 72 saat ərzində simptomlar görünə bilər.
İlk əlamətlərdən biri mədə bulantısı və qarın ağrısıdır.
Həzm sisteminə təsiri səbəbilə mədə spazmı və orta səviyyəli ağrılar yarana bilər.
Qusma müşahidə edilə bilər.
İshal salmonella'nın ən geniş yayılmış əlamətidir.
Bədən temperaturu arta bilər, bu da yüksək hərarətə səbəb ola bilər.
Titrəmə, tərləmə, üşümə kimi əlavə simptomlar da ola bilər.
Baş ağrısı yarana bilər.
Yorğunluq, halsızlıq və iştahsızlıq da əlamətlər arasındadır.
Ciddi hallarda qanlı ishal, şüur bulanıqlığı kimi simptomlar ola bilər.
Qeyd: Əgər salmonella və ya qida zəhərlənməsindən şübhələnirsinizsə, dərhal həkimə müraciət etməlisiniz.
Salmonella və ya qida zəhərlənməsi şübhəsi varsa, ilk növbədə həkimə müraciət edilməlidir. Müalicə prosesi aşağıdakı kimi ola bilər:
İshal və qusma səbəbilə yaranan maye itkisi üçün bədənə su və elektrolit dəstəyi verilir.
Bol su içmək tövsiyə olunur.
Şiddətli hallarda həkim göstərişi ilə antibiotik müalicəsinə başlanıla bilər.
Ağrı və hərarət üçün yenə də həkim nəzarətində dərmanlar istifadə oluna bilər.
Müalicə müddətində sadə və yüngül qidalarla qidalanmaq vacibdir.
Acılı, yağlı, turşulu və qızartma yeməklərdən uzaq durmaq lazımdır.
Şiddətli hallarda xəstəxana şəraitində müalicə (damardan maye, antibiotiklər) tələb oluna bilər.
Salmonella infeksiyasından qorunmaq üçün gigiyena qaydalarına riayət etmək, əlləri və mətbəx ləvazimatlarını təmiz saxlamaq vacibdir.
Qeyd: Bu müalicələri əsla özbaşına tətbiq etməməlisiniz. Həkiminizin tövsiyəsi olmadan heç bir dərman və ya üsul istifadə olunmamalıdır. Hər orqanizm fərqlidir – ona görə də, müalicə fərdi şəkildə aparılmalıdır.
Fidan
Qlobal.net
62
