Parotitvə ya svinka nədir? – Əlamətləri və müalicəsi

Parotit, parotid vəziləri (qulaqaltı tüpürcək vəziləri) adlanan vəzlərin viral infeksiyadan iltihablanması nəticəsində yaranan xəstəlikdir.
Qlobal.net bildirir ki, ümumiyyətlə, qulaqaltı vəzlərin şişməsi ilə xarakterizə olunur və tibb dünyasında “epidemik parotit” və ya “donuz xəstəliyi” olaraq da tanınır. Parotit virusu hava-damcı yolu ilə insandan insana keçərək yayılır və ən çox uşaqlar arasında rast gəlinir.

Parotit əlamətləri

Parotit əlamətləri adətən virusla yoluxmadan 14-25 gün sonra ortaya çıxır. Xəstəlik yüngül və ya ağır şəkildə keçə bilər. Əsas əlamətləri aşağıdakılardır:

1. Quşbaşı vəzlərin şişməsi

Parotitin ən xarakterik əlaməti qulaqaltı tüpürcək vəzlərinin şişməsi və ağrılı olmasıdır. Bu vəziyyət, xəstənin üzünün şişməsinə və üz cizgilərinin dəyişməsinə səbəb ola bilər. Şişkinlik adətən bir tərəfdə başlayıb digər tərəfə yayıla bilər.

2. Qızdırma

Parotit zamanı orta və ya yüksək dərəcədə qızdırma müşahidə olunur. Qızdırma adətən 1-2 gün davam edir və digər əlamətlərlə birgə azalır.

3. Baş və boğaz ağrısı

Parotit xəstələrində baş ağrısı və boğaz ağrısı da tez-tez görülən simptomlardandır. Ağrılar, şişmiş vəzlərin təzyiqindən qaynaqlanır və qida qəbul edərkən daha da güclənir.

4. Ağız quruluğu və dad alma qabiliyyətinin azalması

Tüpürcək vəzlərinin funksiyası pozulduğundan ağızda quruluq yaranır və dad alma qabiliyyəti azalır. Bu, xəstəyə narahatlıq verən əlamətlərdən biridir.

5. Əzələ və oynaq ağrıları

Bəzi hallarda əzələ və oynaq ağrıları da parotit əlamətlərinə qoşula bilər. Bu əlamətlər xüsusən xəstəliyin ilk günlərində daha çox müşahidə edilir.

Parotit infeksiyasının müalicəsi

Parotit viral mənşəli bir xəstəlik olduğundan, xüsusi bir dərmanı yoxdur. Müalicə, simptomları yüngülləşdirmək və xəstənin rahatlığını təmin etmək məqsədilə aparılır. Xəstəlik adətən 7-10 gün ərzində öz-özünə sağalır. Müalicə metodları aşağıdakılardır:

1. Yataq rejimi və istirahət

Parotit zamanı xəstə yataq rejimi və istirahət etməlidir. Xüsusilə qızdırmalı dönəmlərdə istirahət etmək bədən müqavimətini artırır və sağalma prosesini sürətləndirir.

2. Ağrıkəsicilər və qızdırma salıcılar

Parasetamol və ibuprofen kimi ağrıkəsici və qızdırma salıcı dərmanlar istifadə edilə bilər. Bu dərmanlar qızdırmanı azaltmaqla yanaşı, ağrını yüngülləşdirir. Həkim təyinatı olmadan aspirin qəbul edilməməlidir, çünki bəzi hallarda uşaqlarda ciddi yan təsirlər yarada bilər.

3. İsti və ya soyuq kompresslər

Şişmiş qulaqaltı vəzlərin üzərinə isti və ya soyuq kompresslər tətbiq edilə bilər. Bu metod şişkinliyi və ağrını azaltmağa kömək edir.

4. Ağız gigiyenasına diqqət

Parotit zamanı ağızda yaranan quruluğu azaltmaq üçün xəstələr tez-tez ağızlarını durulamalı və tüpürcək ifrazını artıran qidalar qəbul etməlidirlər. Ağız gigiyenasına diqqət etmək infeksiyanın daha da ağırlaşmasının qarşısını alır.

5. Bol maye qəbul etmək

Bol maye qəbul etmək, bədənin su balansını qorumağa və ağız quruluğunu aradan qaldırmağa kömək edir. Şirin, asidik içkilərdən uzaq durmaq və daha çox su içmək məsləhətdir.

Parotitin qarşısını almaq üçün profilaktik tədbirlər

Parotit infeksiyasının qarşısını almaq üçün peyvəndlər ən effektiv profilaktik tədbirlərdən biridir. Parotitə qarşı peyvənd, məxmərək və qızılca ilə birlikdə MMR (mumps, measles, rubella) peyvəndi kimi tətbiq olunur. MMR peyvəndi uşaqlara bir neçə yaş dövründə vurulur və ömürlük immunitet təmin edir.

• Peyvəndin vaxtında vurulması və immunitetin gücləndirilməsi.
• Şəxsi gigiyenaya riayət edərək əl yuma və xəstəliyin yayılmasının qarşısını alma.
• Parotitli şəxslərdən uzaq durmaq və ya izolyasiya tədbirlərinə əməl etmək infeksiyadan qorunmaq üçün önəmlidir.