Panik atak nədir və bu vəziyyətdə nə etməli?

Panik atak birdən-birə başlayan və çox güclü qorxu və narahatlıq hissi ilə xarakterizə olunan bir vəziyyətdir. 

Qlobal.net xəbər verir ki, bu ataklar bədənə və psixikaya güclü təsir göstərə bilir və bəzən insanlar bunu ürək tutması kimi hiss edə bilirlər. Panik atak adətən bir neçə dəqiqədən yarım saata qədər davam edir, ancaq təsirləri daha uzun müddət qala bilər.

Panik atak zamanı hansı simptomlar olur?

• Çox güclü qorxu və ya narahatlıq
• Ürək döyüntüsünün sürətlənməsi (taxikardiya)
• Tərləmə, titrəmə
• Nəfəs darlığı və ya boğulma hissi
• Sinə ağrısı və ya sıxılma hissi
• Baş gicəllənməsi və ya özündən getmə qorxusu
• Bədənində üşütmə və ya qızarma
• Ölüm qorxusu və ya "dəli olmaq" hissi
• Real olmayan, yəni "derealizasiya" və ya özündən uzaqlaşma (depersonalizasiya) hissi

Panik atak hansı səbəbdən yaranır?

Panik atakların yaranma səbəbləri çox müxtəlifdir və adətən bir neçə amilin bir araya gəlməsi ilə ortaya çıxır. Aşağıda bəzi əsas səbəblər verilmişdir:

• Stres: Həyatın müəyyən dövrlərində yaşanan böyük dəyişikliklər (məsələn, iş və ya ailə problemləri) panik atakları tetikleyə bilər.
• Genetik meyillik: Ailəsində panik pozuntusu olan şəxslərdə panik atakların yaranma ehtimalı daha yüksəkdir.
• Kimyəvi balanssızlıq: Beyindəki serotonin və noradrenalin kimi kimyəvi maddələrin balanssızlığı panik pozuntusuna səbəb ola bilər.
• Travma: Keçmişdə yaşanan travmatik hadisələr, fobiyalar, post-travmatik stres pozuntusu (PTSP) panik atakları tetikleyə bilər.
• Tibbi səbəblər: Hormon balanssızlıqları, tiroid problemləri, ürək-damar xəstəlikləri və ya digər sağlamlıq problemləri də panik ataklara səbəb ola bilər.

Panik atak zamanı nə etmək lazımdır?

1. Dərin nəfəs alın: Dərin və yavaş nəfəs almağa çalışın. Bu, ürək döyüntüsünü və nəfəs darlığını nəzarət altına almağa kömək edə bilər.

2. Özünüzə fokuslanın: Panik atakın bədəninizdə yaratdığı hisslərdən kənarlaşmağa və ətrafınızdakı obyektlərə və ya bir konkret fəaliyyətə fokuslanmağa çalışın.

3. Pozitiv öz-özünə danışıq: "Bu, keçəcək", "Mən təhlükədə deyiləm", "Bu yalnız bir panik atakdır" kimi pozitiv cümlələrlə özünüzü sakitləşdirin.

4. Vəziyyətdən qaçmayın: Panik atak zamanı həmin anı yaşayın və qaçmağa çalışmayın. Atak keçdikdən sonra bədəninizin normal vəziyyətinə qayıdacağını unutmayın.

5. Fiziki olaraq rahatlayın: Əllərinizi və bədəninizi gərginlikdən azad etmək üçün bilincli olaraq əzələlərinizi rahatlaşdırın.

Əgər panik ataklar təkrarlanarsa, psixoloji mütəxəssisə müraciət etmək və terapiya almaq məsləhətdir.