Nüvə silahına sahib ölkələr - Siyahı

Nüvə silahları müasir dövrdə ən güclü və dağıdıcı hərbi vasitələrdən biri hesab olunur.

Qlobal.net bildirir ki, bu silahlar böyük strateji gücə malik olmaqla yanaşı, həm də qlobal təhlükəsizlik və siyasət sahəsində xüsusi rol oynayır. Hazırda nüvə silahına sahib olan ölkələrin siyahısı BMT-nin Nüvə Silahlarının Yayılmaması haqqında Müqaviləsinə (NPT) əsasən tanınmış və qeyri-tanınmış dövlətlər olaraq iki yerə bölünür.

Rəsmi Nüvə Dövləti Statusuna Sahib Ölkələr (NPT üzrə tanınan)

1. Amerika Birləşmiş Ştatları (ABŞ)
   ABŞ ilk nüvə silahını 1945-ci ildə sınaqdan keçirmiş və eyni il Yaponiyanın Xirosima və Naqasaki şəhərlərinə atom bombası atmışdır. ABŞ hazırda ən çox nüvə başlığına malik ölkələrdən biridir.

2. Rusiya (keçmiş SSRİ)
   Rusiya ilk nüvə sınağını 1949-cu ildə həyata keçirmişdir. Hazırda dünyada ən böyük nüvə arsenalına sahib ölkə olaraq tanınır.

3. Böyük Britaniya
   Böyük Britaniya nüvə silahını 1952-ci ildə əldə etmişdir. Bu ölkənin nüvə arsenalı əsasən sualtı qayıqlarda saxlanılır.

4. Fransa
   Fransa 1960-cı ildə ilk nüvə sınağını həyata keçirmişdir. Ölkə müstəqil nüvə siyasəti yürüdərək arsenalını qorumağa davam edir.

5. Çin
   Çin ilk nüvə sınağını 1964-cü ildə həyata keçirmişdir. Asiyada nüvə silahına sahib olan ilk ölkədir və arsenalını strateji müdafiə məqsədilə saxlayır.

NPT üzrə Tanınmayan, Amma Nüvə Silahına Sahib Ölkələr

6. Hindistan
   Hindistan ilk nüvə sınağını 1974-cü ildə həyata keçirmişdir. Ölkə NPT-yə qoşulmasa da, arsenalını müdafiə məqsədilə inkişaf etdirdiyini bəyan edir.

7. Pakistan
   Pakistan 1998-ci ildə ilk nüvə sınağını keçirmişdir. Hindistan ilə rəqabət şəraitində öz nüvə arsenalını genişləndirir.

8. Şimali Koreya
   Şimali Koreya NPT-dən çıxaraq 2006-cı ildə ilk nüvə sınağını həyata keçirmişdir. Ölkənin nüvə proqramı beynəlxalq arenada ciddi narahatlıq doğurur.

9. İsrail
   İsrail rəsmi olaraq nüvə silahına malik olduğunu nə təsdiqləyir, nə də inkar edir. Lakin bir çox mənbələr bu ölkənin gizli nüvə arsenalına sahib olduğunu bildirir.

Nüvə Silahı Proqramını Dayandırmış Ölkələr

• Cənubi Afrika Respublikası – Bu ölkə nüvə silahı hazırlayıb, lakin sonradan arsenalını könüllü olaraq ləğv etmişdir.
• Qazaxıstan, Ukrayna və Belarus – Bu ölkələr keçmiş SSRİ-dən qalan nüvə silahlarını Rusiyaya təhvil vermişdir.

Nüvə Silahlarının Yayılmaması və Beynəlxalq Siyasət

Nüvə silahlarının yayılmasının qarşısını almaq məqsədilə bir sıra beynəlxalq müqavilələr və təşkilatlar fəaliyyət göstərir. BMT-nin NPT müqaviləsi bu istiqamətdə ən əsas sənəd hesab olunur. Bundan əlavə, Qlobal Nüvə Silahlarının Tamamilə Ləğvi Təşəbbüsü kimi təşəbbüslər də dünyada nüvə silahlarının təhlükəsini azaltmağa yönəlib.

Nüvə silahına sahib ölkələrin siyahısı dünya siyasətinin dinamikasını müəyyən edir və qlobal güc balansında xüsusi rol oynayır. Bununla belə, nüvə silahlarının istifadəsi dünyada bəşəriyyət üçün böyük fəlakətlərə səbəb ola bilər. Buna görə də beynəlxalq ictimaiyyət nüvə silahlarının məhdudlaşdırılması və nəzarət altında saxlanılmasına çalışır.

Murad
Qlobal.net