Məhərrəmlikdə ehsan vermək: Ənənə və dini baxış

Məhərrəmlik ayında ehsan vermək dini baxışdan alqışalayiqdir. Bu müsəlman dünyasında dərin mənəvi və tarixi əhəmiyyətə malik olan bir dövrdür.

Xüsusilə bu ayda baş verən Kərbəla faciəsi İslam tarixində böyük iz buraxmış və bu hadisəni yad etmək üçün müxtəlif dini mərasimlər, mərsiyələr və ehsanlar təşkil olunur. Məhərrəmlikdə ehsan vermək həm dini, həm də ictimai baxımdan əhəmiyyətli bir ənənə halını almışdır. Bu yazıda ehsan verməyin mənası, dini baxışı və ictimai rolu araşdırılır.

Ehsan nədir?

Ehsan ərəb dilində “yaxşılıq etmək”, “gözəl davranmaq” mənasını verir. Dini kontekstdə isə ehsan, Allah rizası üçün edilən xeyirxah əməllər, xüsusilə yemək vermək və ehtiyaclılara yardım göstərmək anlamına gəlir. Məhərrəm ayında bu anlayış daha çox Kərbəla şəhidlərinin xatirəsinə yemək paylanması və xeyir işlərin görülməsi şəklində həyata keçirilir.

Məhərrəmlikdə ehsan vermək: Tarixi və dini əsas

İmam Hüseynin yolunu davam etdirmək

İmam Hüseyn (ə) və yaxınları Məhərrəm ayının 10-cu günü Kərbəlada haqsızlığa qarşı mübarizə apararaq şəhid oldular. Bu hadisə İslam aləmində ədalət, səbir və fədakarlıq simvolu kimi anılır. Ehsan vermək – yəni yemək paylamaq, ehtiyac sahiblərinə kömək etmək və dua etmək – İmam Hüseynin yolunu yad etməyin və onun amalına sadiqliyin bir forması kimi dəyərləndirilir.

Qurani-Kərim və hədislərdə ehsan

Qurani-Kərimdə və Peyğəmbərimizin (s) hədislərində ehsanın fəziləti haqqında çoxsaylı ifadələr mövcuddur:

“Həqiqətən, Allah yaxşılıq edənləri sevir.” (Bəqərə, 195)

Peyğəmbər (s) də buyurub:

“İnsanlara qarşı mərhəmətli olun ki, Allah da sizə mərhəmətli olsun.”

Bu baxımdan Məhərrəm ayında edilən ehsan yalnız bir adət deyil, həm də dini məsuliyyət və savab əməldir.

Ehsanın formaları

1. Yemək paylamaq

Məhərrəm ayında məscidlərdə, küçələrdə və evlərdə pulsuz yemək paylanması geniş yayılmışdır. Bu, şəhidlərin adının yaşadılması ilə yanaşı, eyni zamanda birlik və həmrəyliyin güclənməsinə xidmət edir.

2. Sədəqə və yardımlar

Ehsan yalnız yemək verməklə məhdudlaşmır. Maddi imkanı olanlar bu ayda kimsəsizlərə, yetimlərə və xəstələrə maddi yardım göstərirlər. Bu da ehsanın bir növüdür.

3. Su paylamaq

Kərbəla hadisəsində İmam Hüseyn və tərəfdarlarının susuz şəraitdə şəhid edilməsi, suyun simvolik məna daşımasına səbəb olmuşdur. Bu səbəblə Məhərrəmlikdə su paylamaq da mühüm ehsan növlərindən biridir.

İslamda israfdan çəkinmək

Ehsan edərkən diqqət yetirilməli əsas məsələ israfdan uzaq olmaqdır. Bəzi hallarda təmtəraqlı mərasimlər, çoxsaylı yemək israfı, göstəriş üçün edilən yardımlar dini baxımdan bəyənilmir. Əsas olan ixlasla, yəni səmimi niyyətlə və Allah rizası üçün yardım etməkdir.

Ehsanın sosial və mənəvi təsiri

• Cəmiyyətin birliyi və həmrəyliyi güclənir

• Ailələr və fərdlər arasında mərhəmət və paylaşma duyğusu artır

• Şəhidlərin adı yaşadılır və tarixi unudulmur

• Ehtiyac sahibləri üçün maddi və mənəvi dəstək yaranır

Məhərrəmlikdə ehsan vermək həm dini, həm də insani borc kimi qiymətləndirilir. Bu ayda edilən yaxşılıqlar təkcə savab qazanmaq deyil, eyni zamanda İmam Hüseynin fədakarlıq ruhunu yaşatmaq üçün bir vasitədir. Ehsan yalnız qida vermək deyil – o, mərhəmət, paylaşma və Allah rizası üçün görülən bütün yaxşılıqlardır.

Fatimə
Qlobal.net