Litva haqda maraqlı faktlar

Litva qədim dövrlərdən bu günə qədər zəngin və mürəkkəb bir tarixə malik olan Baltikyanı ölkələrdən biridir.

• Qədim Dövrlər – Litva ərazisi eramızdan əvvəl burada yaşayan Balt tayfalarının məskəni olub.
• Litva Böyük Knyazlığı (XIII-XV əsrlər) – 1253-cü ildə Mindauqas Litvanın ilk kralı olaraq taxta çıxdı və Litva Böyük Knyazlığı Avropanın ən güclü dövlətlərindən birinə çevrildi.
• Polşa-Litva Birliyi (1569-1795) – 1569-cu ildə Litva və Polşa Lüblin İttifaqı ilə birləşdi və Rzeczpospolita adlı federativ dövlət yarandı.
• Rusiya İmperiyası Dövrü (1795-1918) – Litva XVIII əsrin sonunda Rusiya İmperiyasının tərkibinə daxil oldu və milli kimliyi qorumaq üçün mübarizə apardı.
• Müstəqillik (1918-1940) – I Dünya Müharibəsindən sonra Litva 1918-ci ildə müstəqilliyini elan etdi, lakin 1940-cı ildə SSRİ tərəfindən işğal edildi.
• Sovet Dövrü (1940-1990) – II Dünya Müharibəsindən sonra Litva Sovet İttifaqının tərkibində qaldı və 1990-cı il martın 11-də müstəqilliyini bərpa etdi.
• Avropa İttifaqına və NATO-ya üzvlük (2004) – Litva 2004-cü ildə həm Aİ, həm də NATO-ya üzv oldu və sürətli iqtisadi inkişaf yoluna qədəm qoydu.

Litvanın Əhalisi

Litvanın əhalisi təxminən 2.8 milyon nəfərdir və Baltikyanı ölkələr arasında əhali sayına görə ən böyük dövlətdir.

• Etnik qruplar – Əhalinin təxminən 85%-i litvalılardan ibarətdir. Ruslar, polyaklar və belaruslar da ölkədə yaşayan azsaylı xalqlardandır.
• Rəsmi dil – Litva dili, Baltik dillər qrupuna aid olub Avropanın ən qədim dillərindən biridir.
• Din – Əhalinin əksəriyyəti katoliklərdir (təxminən 80%).

Litvanın Maraqlı Gəzməli və Görməli Yerləri

Litva tarixi abidələri, qədim şəhərləri və gözəl təbiəti ilə tanınır.

• Vilnüs Tarixi Mərkəzi – Litvanın paytaxtı Vilnüs UNESCO-nun Dünya İrsi Siyahısına daxil edilib və burada Gediminas Qalası, Katedral Meydanı və Üç Xaç Anıtı yerləşir.
• Trakay Qalası – XV əsrə aid olan bu qala gölün ortasında yerləşir və Litvanın ən məşhur turistik məkanlarından biridir.
• Klaypeda və Kurş Dili – Klaypeda şəhəri Baltik dənizi sahilində yerləşir və Kurş Dili (Kurş Nerinqası) adlı unikal təbiət qoruğuna sahibdir.
• Xaçlı Təpəsi (Kryžių Kalnas) – Şiauliai yaxınlığında yerləşən və minlərlə xaçın olduğu müqəddəs bir yerdir.
• Druskininkay Kurort Şəhəri – Mineral suları və spa mərkəzləri ilə məşhur sağlamlıq məkanıdır.

Litvanın Təbiəti

Litva əsasən düzənlik və meşələrlə örtülmüşdür və zəngin biomüxtəlifliyə malikdir.

• Meşələr və biosfer qoruqları – Ölkə ərazisinin təxminən 33%-i meşələrlə örtülüdür.
• Baltik dənizi sahilləri – Litvanın Qərb sərhədi Baltik dənizi ilə əhatə olunub və burada gözəl çimərliklər var.
• Neman çayı – Ölkənin ən uzun çayıdır və əsas su mənbələrindən biridir.

Litvanın iqlimi mülayim dəniz və kontinental iqlimin qarışığıdır – qışlar soyuq, yaylar isə mülayim keçir.

Litvanın Mətbəxi

Litva mətbəxi Baltik və Şərqi Avropa təsirləri ilə formalaşıb. Ən məşhur yeməklər bunlardır:

• Cepelinai – Kartof xəmiri ilə hazırlanmış, içi ətlə doldurulmuş böyük kökə.
• Šaltibarščiai – Çuğundurdan hazırlanan soyuq şorba.
• Kibinai – Ət və ya tərəvəz içlikli bişmiş xəmir məmulatı.
• Juoda duona – Litvanın ən məşhur qara çovdar çörəyi.
• Medus vynas – Bal şərabı, qədim Litva içkilərindən biridir.

Litvanın İqtisadiyyatı

Litva sürətlə inkişaf edən iqtisadiyyata malikdir və Avropanın rəqabətqabiliyyətli bazarlarından biridir.

• İT və texnologiya sektoru – Vilnüs, Baltikyanı regionun startap və texnoloji mərkəzlərindən biridir.
• Kənd təsərrüfatı və ərzaq sənayesi – Süd məhsulları, taxıl və ət Litvanın əsas kənd təsərrüfatı sahələridir.
• Ticarət və logistika – Litva Şərqi və Qərbi Avropa arasında mühüm tranzit nöqtəsidir.
• Turizm – Tarixi şəhərlər və təbiət qoruqları Litvaya hər il minlərlə turist cəlb edir.

Litva 2015-ci ildən Avrozonanın üzvüdür və rəsmi valyutası avrodur (EUR).

Litvanın İdmanı və Mədəniyyəti

• Basketbol – Litva basketbol üzrə dünyanın ən güclü ölkələrindən biridir. Litvanın milli basketbol komandası beynəlxalq turnirlərdə böyük uğurlar qazanıb.
• Futbol – Litva futbolu da populyardır, lakin basketbol qədər uğurlu deyil.
• Ənənəvi festivallar – Joninės (Yay Gün dönümü festivalı) və Kaziuko Mugė (Kaziukas yarmarkası) Litvanın ən məşhur milli bayramlarındandır.
• Musiqi və teatr – Litvada hər il Vilnüs Caz Festivalı və Baltik Mədəniyyət Festivalı kimi tədbirlər keçirilir.

Litva qədim tarixi, zəngin mədəniyyəti, gözəl təbiəti və dinamik iqtisadiyyatı ilə Avropanın maraqlı ölkələrindən biridir. Baltikyanı dövlətlər arasında ən böyük əhaliyə sahib olan Litva həm turizm, həm də biznes üçün cəlbedici bir məkandır.

Murad
Qlobal.net