Kosmosda unudulan Sovet kosmonavtı – Onun başına hansı işlər gəldi?

Sovet İttifaqının maraqlı hekayələrini sevirsinizsə, deyə bilərəm ki, bu sizin üçün hekayə ola bilər. Hekayəmizə qısa bir girişlə başlayaq. Kosmonavt, zaman səyahətçisi, SSR-nin (sovet ittifaqının) sonuncu vətəndaşı və çox təəssüf ki, unudulmuş insan, tam adı Sergey Konstantinoviç Krikalyov olan bu məşhur kosmonavtı haqqında danışacağıq.

Gəlin onun bu nüfuza necə nail olduğuna nəzər salaq.

Qlobal.net bildirir ki, 1985-ci ildə kosmonavt seçilən Krikalyov 1986-cı ildə əsas hazırlığı başa vurub və bir müddət burada şatl proqramına təyin olunub. 1988-ci ilin əvvəlində o, “Mir” kosmik stansiyasında ilk uzunmüddətli uçuşu üçün məşqlərə başladı. Onun kosmonavt karyerası rəvan və uğurla davam edirdi.

Yenə kosmik proqram üçün “Soyuz TM-12” 19 may 1991-ci ildə bort mühəndisi, komandir Anatoli Artsebarski və britaniyalı astronavt Helen Şarman kimi təyin edilmiş Krikalyovla birlikdə Mir kosmik stansiyasına buraxıldı. Bu arada bəzi fasilələr üzündən bəzi uçuşlar gecikdi və sayı birə endirildi, ona görə də o, ekipaj dəyişikliyi prosesində kosmik stansiyada qalmağa razılıq verdi.

Təbii ki, Krikalevin kosmosda elmlə məşğul olarkən, aşağıda baş verən hadisələrdən xəbərsiz idi. 1991-ci il dekabrın 26-da Moskvanın Qırmızı Meydanında tankların yürüşü başlamışdı, insanlar körpülərdə, küçələrdə barrikadalar quraraq döyüşürdü və dövrün dövlət xadimi Mixail Qorbaçov Sovetlər İttifaqının sonunu gətirirdi. Krikalev isə bunu Yerdən 350 km uzaqlıqda yerləşən “Mir” kosmik stansiyasından izləyirdi.

Yerlə əlaqə saxladıqda, yaşadığı ölkənin mövcud olmadığını və 15 ayrı respublikaya bölündüyünü öyrəndi. Sonradan Krikalevə dedilər ki, onu geri qaytarmaq üçün nə pul, nə də status var. Bir ay sonra yenə eyni cavabı aldı, sonra bir ay keçdi, amma yenə də cavab eyni idi və belə də davam etdi.

Onun sözlərinə görə, “Mir”də fövqəladə vəziyyətdə Yerə qayıtmaq üçün nəzərdə tutulmuş geri dönüş kapsulu var idi. Amma burdan getmək onun sonu demək idi. Buna görə də proqramı başa çatdırmaq üçün sağ qalma qabiliyyətim olub-olmadığı ilə maraqlanıb.

“Mən əmin olmadığımı söylədim. Əzələ atrofiyası, radiasiya, xərçəng riski, immunitet sisteminin hər keçən gün zəifləməsi, bunlar uzun sürən kosmos missiyasının mümkün nəticələrindən yalnız bir neçəsidir, ona görə də bəzən öləcəyimi düşünürdüm”.

O, kosmos stansiyasında sevimli oyuncağını heç vaxt buraxmayan və 311 gün və ya 10 ay kosmosda qalaraq, özü də istəmədən dünya rekordunu qıran kiçik bir uşaq kimi qaldı. Krikalyov Almaniyanı əvəz edəcək klaus-ditrix Fleyd adlı astronavt üçün 24 milyon dollar ödədikdən sonra nəhayət 1992-ci il martın 25-də Yerə qayıda bildi və tarixin unudulmaz hekayələri baş verdi.

Əslində, dünya bu vəziyyətdən o qədər təsirləndi ki, indiki vaxtdan “Sergio” adlı sənədli film və “Sergey” adlı film çəkildi.

Bu da maraqlıdır: 152 nəfərin həlak olduğu dəhşətli təyyarə qəzası – 12 yaşlı qız necə sağ qaldı?

Kəmalə Alıyeva