Düzgün miqdarda istifadə edildikdə, kofeinin bir çox müsbət təsiri ola bilər:
Kofein beyin fəaliyyətini stimullaşdıraraq diqqət, fokus və yaddaşı müvəqqəti yaxşılaşdıra bilər. Bu səbəblə tələbələr və ofis işçiləri arasında çox məşhurdur.
Kofein əzələlərin yorgunluğa qarşı dözümlülüyünü artırır. İdmançılar məşq və yarışlardan əvvəl kofein qəbul etdikdə daha yaxşı nəticələr göstərə bilərlər.
Kofein dopamin adlı "xoşbəxtlik hormonu"nun ifrazını artıraraq əhvalın yaxşılaşmasına kömək edir.
Kofein yağ yandırma prosesini aktivləşdirərək maddələr mübadiləsini sürətləndirə bilər. Bu, arıqlamaq istəyənlər üçün əlavə üstünlük yaradır.
Kofein bəzi baş ağrısı və miqren dərmanlarının tərkibinə daxil edilir. Damar daraldıcı təsiri sayəsində ağrını azalda bilər.
Bəzi elmi araşdırmalar, qəhvə içən insanlarda tip 2 diabet və Parkinson xəstəliyi riskinin daha az olduğunu göstərmişdir.
Həddindən artıq və ya həssas bədənlərdə kofein bir sıra mənfi təsirlər göstərə bilər:
Gecə saatlarında qəbul edilən kofein yuxuya getməni gecikdirə və yuxu keyfiyyətini azalda bilər. Yuxusuzluq problemi olanlara axşam saatlarında kofein tövsiyə edilmir.
Kofeindən davamlı istifadə edildikdə, bədən ona alışa bilər. Bu zaman əvvəlki təsiri görmək üçün daha çox miqdarda istifadə lazım olur və asılılıq formalaşa bilər.
Kofein bəzi insanlarda ürək döyüntüsü, əsəbilik, titrəmə və narahatlıq hissi yarada bilər. Xüsusilə panik pozuntusu və anksiyetesi olan insanlar diqqətli olmalıdır.
Boş mədəyə qəhvə içmək qastrit və mədə turşusunun artması kimi problemlərə yol aça bilər.
Kofein qəbulundan sonra bəzi insanlarda qısa müddətli qan təzyiqi artışı müşahidə oluna bilər. Yüksək təzyiqi olanlar həkim tövsiyəsinə əsasən istifadə etməlidirlər.
Əksər mütəxəssislər gün ərzində 200–400 mq kofein qəbulunu təhlükəsiz hesab edirlər. Bu da təqribən:
2–4 fincan qəhvə
4–5 stəkan qara və ya yaşıl çay
2 ədəd enerji içkisi (məsləhət görülmür)
Hamilə qadınlar üçün bu miqdar daha az olmalıdır (gündə maksimum 200 mq).
Əgər kofeindən uzaq durmaq istəyirsinizsə, aşağıdakı alternativlərə üstünlük verə bilərsiniz:
Bitki çayları (çobanyastığı, nanə, melissa)
Kofeinsiz qəhvə
İlıq limonlu su
Meyvə smuziləri və ya təbii şirələr
Kofein düzgün və nəzarətli istifadə edildikdə faydalı təsirlər göstərə bilər. Lakin həddindən artıq qəbul və ya şəxsi həssaslıqlar səbəbilə zərərli təsirləri də nəzərə alınmalıdır. Əsas qayda bədəni dinləmək və balanslı istifadəyə diqqət yetirməkdir.
82
