Kino bu gün həyatımızın ayrılmaz bir hissəsinə çevrilib. Film izləmək, seriallara baxmaq, sənədli və animasiyalardan zövq almaq artıq sadəcə əyləncə deyil, eyni zamanda bir mədəniyyət və sənət növüdür. Bəs kino necə yarandı? İlk film nə vaxt çəkildi?

Gəlin qlobal.net-lə birlikdə kinonun yaranma tarixçəsinə səyahət edək.

 Kinonun Yaranması – Başlanğıc

Kino tarixi 19-cu əsrin sonlarına, texnologiyanın sürətlə inkişaf etdiyi bir dövrə dayanır. Bu dövrdə alimlər və ixtiraçılar hərəkəti bir lent üzərində qeydə almağa çalışırdılar. Bu cəhdlərin nəticəsi olaraq ilk hərəkətli görüntülər meydana gəldi.

 İlk Addımlar: Lumière Qardaşları və Kinematoqraf

Kino tarixində ən mühüm adlardan biri Lumière qardaşlarıdır – Auguste və Louis Lumière.

• 1895-ci ildə onlar tərəfindən ixtira edilən “Kinematoqraf” adlı aparat, həm çəkiliş, həm də proyeksiya (göstərmə) funksiyasına malik idi.

• 28 dekabr 1895-ci ildə Parisdə ilk dəfə ictimai olaraq film nümayiş etdirildi. Bu hadisə kinonun rəsmi doğum günü hesab olunur.

 İlk film: “Fabrikdən çıxan işçilər” (La Sortie de l’usine Lumière à Lyon) – cəmi bir neçə saniyəlik bu film, kinonun başlanğıc nöqtəsidir.

 Kinonun Dünyaya Yayılması

Lumière qardaşlarının uğurundan sonra kino qısa müddətdə bütün dünyaya yayıldı.
1900-cü illərin əvvəllərində artıq ABŞ, Rusiya, İngiltərə, Almaniya və digər ölkələrdə film studiyaları qurulmağa başlandı.

Səssiz Kino Dövrü (1895–1927)

Bu dövrdə filmlər səssiz idi və aktyorların mimikaları, yazılı alt yazılar və canlı musiqi ilə müşayiət olunurdu.

Ən məşhur səssiz film ulduzlarından biri Charlie Chaplin idi. Onun yaratdığı “Şarlot” obrazı kino tarixində əfsanəyə çevrilmişdir.

 Səsli Kino: Yeni Dövrün Başlanğıcı

• 1927-ci ildə Hollivudda “The Jazz Singer” (Caz müğənnisi) adlı film nümayiş etdirildi. Bu film ilk səsli film olaraq tarixə düşdü.

• Səsin əlavə olunması ilə kino daha təsirli və canlı oldu.

 Rəngli Kino: Görüntülərə Həyat Gəlir

• Əvvəllər filmlər qara-ağ çəkilirdi.

• 1930-cu illərdən etibarən rəngli filmlər istehsal olunmağa başlandı. İlk uğurlu rəngli filmlərdən biri “The Wizard of Oz” (Oz ölkəsinin sehrbazı) idi.

 Kino Janrlarının İnkişafı

Zaman keçdikcə kino müxtəlif janrlarda inkişaf etdi:

• Elmi-fantastika (sci-fi)

• Dram və melodrama

• Komediya və romantika

• Triller və qorxu

• Tarixi və bioqrafik filmlər

Hər janr öz tamaşaçı auditoriyasını yaratdı və kino sənətinə rəng qatdı.

 Kino Festival və Mükafatları

Kino sənətinin inkişafı ilə birlikdə bir çox beynəlxalq festival və mükafatlar meydana gəldi:

• Oscar (Academy Awards) – ABŞ

• Cannes Film Festivalı – Fransa

• Berlinale – Almaniya

• Venesiya Film Festivalı – İtaliya

Bu festivallar dünyada kino sənətinin dəyərini artırmaqda mühüm rol oynayır.

Müasir Kino və Rəqəmsal Dövr

XXI əsrin əvvəllərindən etibarən rəqəmsal texnologiyalar, CGI effektləri, animasiya və streaming platformaları (Netflix, Amazon Prime, Disney+) kinonun formasını tamamilə dəyişdi.

İndi artıq kinoteatrlardan əlavə olaraq, istədiyimiz filmi mobil telefon və kompüterlərdən də izləyə bilirik.

Kino, sadəcə hərəkətli görüntülər deyil – bir sənət, bir tarix, bir duyğudur.
Onun yaranması və bu günə qədər keçdiyi yol, texnologiya və insan təxəyyülünün ən gözəl nümunəsidir. Kinonun tarixi, həm texniki tərəqqinin, həm də bəşəri hisslərin yaddaşıdır.

Fidan
Qlobal.net