İslamda ər-arvad münasibətləri sevgi, hörmət, ədalət və qarşılıqlı hüquq və vəzifələrə əsaslanır. 

Qlobal.net xəbər verir ki, ailə quruluşu İslamda çox böyük əhəmiyyət daşıyır və ailə həyatını nizama salmaq üçün Quranda və hədislərdə müxtəlif qaydalar verilmişdir. Ər və arvadın bir-birinə qarşı vəzifələri, necə davranmalı olduqları və nələrdən qaçmalı olduqları detallı şəkildə təsvir olunur.

Ər-arvad münasibətlərinin əsas prinsipləri

1. Qarşılıqlı sevgi və mərhəmət

   • İslamda ər-arvad münasibətlərinin əsası sevgi, şəfqət və mərhəmət üzərində qurulur. Allah Quranda ailə qurmağı, sevgi və mərhəmət dolu bir birlik kimi təsvir edir:
     • Rum surəsi, 21: "Sizin üçün özünüzdən zövcələr yaratdı ki, onunla rahatlıq tapasınız və aranıza sevgi və mərhəmət saldı."
   • Ailə həyatında ər və arvad bir-birinə sadiq və mərhəmətli olmalıdır. Sevgi və şəfqət, onların münasibətlərində əsas rol oynayır.

2. Qarşılıqlı hüquq və vəzifələr

   • İslamda həm ər, həm də arvadın bir-birinə qarşı hüquq və vəzifələri vardır. Hər iki tərəf bir-birinə hörmət etməli və qarşılıqlı ehtiyaclarını təmin etməlidir.
   • Ər arvadını maddi və mənəvi baxımdan təmin etməli, onun ehtiyaclarını ödəməli, təhlükəsizlik və rahatlıq təmin etməlidir.
   • Arvad isə ərinə hörmətlə yanaşmalı, ona dəstək olmalı və ailə həyatında sadiq və fədakar olmalıdır.
   • Nisa surəsi, 34: "Kişilər qadınlar üzərində qoruyucudurlar."

3. Qarşılıqlı məsləhətləşmə və ədalət

   • Ər və arvad qərar vermə prosesində bir-birinə məsləhət verməli və ədalətli davranmalıdır. Ailə həyatı yalnız bir tərəfin hökmranlığı ilə idarə olunmamalıdır. Quranda qarşılıqlı məsləhətləşmə və bir-birinin düşüncələrini nəzərə alma tövsiyə olunur:
     • Bəqərə surəsi, 233: "Onlar arasında məsləhətləşmə ilə iş görsünlər."

4. Qarşılıqlı sadiqlik

   • İslamda evlilik sadiqlik və dürüstlük üzərində qurulmalıdır. Ər-arvad bir-birinə sadiq qalmalı, xəyanətdən və yalan danışmaqdan uzaq durmalıdır. İslam zinanı (xəyanəti) qəti şəkildə qadağan edir.

Ər-arvad münasibətlərində haram olanlar

1. Zina və xəyanət

   • Evlilikdə zina etmək və ya xəyanət İslamda ən böyük günahlardan biridir. Zina və hər cür xəyanət ailə bağlarını pozur və cəmiyyətin əxlaqını zəiflədir.
   • İsra surəsi, 32: "Zinaya yaxınlaşmayın. Həqiqətən, bu, çirkin bir əməl və pis bir yoldur."
   • Xəyanət İslamda hər iki tərəf üçün qadağan və haramdır.

2. Ər və ya arvada qarşı zorakılıq

   • İslamda ər-arvad arasında hər cür zorakılıq qadağandır. Fiziki və ya psixoloji zorakılıq ailə münasibətlərini pozur və Allahın bəyəndiyi davranışdan uzaqdır. Peyğəmbər Məhəmməd (s) buyurur ki, ən yaxşı ər, arvadına qarşı ən yaxşı davranandır.
   • Hücurat surəsi, 11: "Ey iman gətirənlər! Bir qrup başqa bir qrup ilə istehza etməsin."

3. Ər-arvad arasında cinsi hüquqların pozulması

   • İslamda cinsi əlaqələr ər-arvad arasında halal və məqbuldur, lakin hər iki tərəf bir-birinə qarşı şəfqətli və hörmətli olmalıdır. Cinsi zorakılıq və məcburiyyət haramdır.
   • Ər-arvad cinsi həyatında bir-birinin hüquqlarını nəzərə almalıdır. Arvadın razılığı və mənafeyi nəzərə alınmalıdır, ər tərəfindən zorla məcbur edilmək qadağandır.

4. Başqa qadınlarla münasibət

   • İslamda ər-arvadın naməhrəm şəxslərlə (yəni qanuni nigahda olmadığı şəxslərlə) yaxın münasibət qurması, onlarla tək qalması və ya onları aldatması haramdır. Kişi başqa qadınlarla və qadın başqa kişilərlə cinsi xarakterli və ya romantik münasibət qurmamalıdır.

5. Haqqsızlıq və ədalətsizlik

   • İslamda hər cür ədalətsizlik və haqq pozuntusu qadağandır. Ər öz arvadına qarşı ədalətli davranmalı, onun ehtiyaclarına, hüquqlarına diqqət etməli və ona qarşı insafsız olmamalıdır. Arvad da eyni şəkildə ərinə qarşı insaflı və ədalətli olmalıdır.

6. Boşanma və ailənin pozulması

   • İslamda boşanma qadağan edilməsə də, bu, çox ciddi addım kimi qəbul edilir. Boşanma ən son çarə kimi görülməli, ailə bağlarını qorumaq üçün əvvəlcə hər iki tərəf əlindən gələni etməlidir.
   • Peyğəmbər (s) buyurmuşdur ki, "halal olan şeylərin ən sevilməyəni boşanmadır."

Ər-arvadın münasibətlərində tövsiyə edilənlər

1. Mərhəmət və güzəşt

   • Ər və arvad bir-birinə qarşı mərhəmətli olmalı və güzəştə getməyi bacarmalıdırlar. Ailə həyatında kiçik məsələlərdə mübahisə etməkdən qaçınmaq və qarşılıqlı güzəşt etməklə münasibətləri gücləndirmək tövsiyə olunur.

2. Təmiz niyyət və sadiqlik

   • Evlilik Allahın razılığı üçün və təmiz niyyətlə qurulmalıdır. Hər iki tərəf bir-birinə sadiq qalmalı və bir-birinə dəstək olmalıdır. Peyğəmbər (s) buyurur ki, "Sizin ən xeyirliniz ailəsinə xeyirli olanınızdır."

3. Səbir və dözümlülük

   • Evlilikdə hər iki tərəfin bir-birinə səbirli olması vacibdir. Həyatın çətinlikləri qarşısında səbirli olmaq və ailəni qorumaq üçün mübarizə aparmaq ailə bağlarını gücləndirir.

Beləliklə, İslamda ər-arvad münasibətləri sevgi, hörmət, ədalət və qarşılıqlı hüquqlar üzərində qurulur. Haram olan davranışlar ailə bağlarını və cəmiyyəti pozur, bu səbəbdən İslam əxlaqında bu cür əməllərdən uzaq durmaq vacib sayılır.