Hepatit A, A hepatit virusunun (HAV) səbəb olduğu bir infeksion xəstəlikdir.
Qlobal.net bildirir ki, bu xəstəlik, əsasən, çirklənmiş qida və su vasitəsilə yayılır və qaraciyərin iltihabına səbəb olur. Hepatit A, dünya miqyasında yayılan, lakin profilaktik tədbirlərlə qarşısı alınabilən bir xəstəlikdir. Xəstəlik, infeksiyadan sonra bədənin immun sisteminin virusu məğlub etməsi nəticəsində bəzən ciddi olsa da, müalicə oluna bilən bir vəziyyətdir. Bu məqalədə hepatit A-nın nə olduğu, əlamətləri, müalicəsi, profilaktika üsulları və digər vacib məlumatlar təqdim ediləcək.
Hepatit A, A hepatit virusunun səbəb olduğu viral bir infeksiyadır. Bu virus, qaraciyəri hədəf alır və orada iltihaba səbəb olur. Hepatit A infeksiyası, başqaları ilə birbaşa təmas yolu ilə, çirklənmiş qida və su vasitəsilə, eləcə də infeksiyalı şəxslərlə olan yaxın təmaslarla yayılır. Xəstəlik, əksər hallarda yüngül keçir, lakin bəzi insanlarda daha ciddi əlamətlər və fəsadlar yarada bilər.
Hepatit A, uzun bir tarixi olan bir xəstəlikdir. İlk dəfə 1973-cü ildə virusun aşkar edilməsi ilə başlandı. O vaxtdan bəri, hepatit A dünyada geniş yayılmağa başladı, xüsusilə də inkişaf etməkdə olan ölkələrdə. Bu, sanitariya şərtlərinin qeyri-kafi olduğu bölgələrdə daha çox rast gəlinir.
Hepatit A-nın əlamətləri, infeksiyadan sonra 15-50 gün ərzində ortaya çıxa bilər. Bəzi insanlar, infeksiyadan sonra əlamətləri hiss etmədən xəstəliyi keçirə bilər. Xəstəliyin əlamətləri arasında aşağıdakılar var:
Yorğunluq və zəiflik: İlk əlamətlərdən biri yorğunluq və zəiflik hissidir. Bu, bədənin virusa qarşı mübarizəsi ilə əlaqədar ola bilər.
İştahsızlıq: Hepatit A olan insanlar, adətən, yemək istəmirlər. İştahsızlıq, bədənin infeksiyaya qarşı mübarizəsi zamanı yaygın bir əlamətdir.
Qızdırma: Xəstələrdə yüngül və ya orta dərəcədə qızdırma ola bilər.
Baş ağrısı: Baş ağrısı, infeksiya zamanı müşahidə olunan yaygın bir əlamətdir.
Mədə-bağırsaq problemləri: Ürək bulanması, qusma və ishal kimi mədə-bağırsaq problemləri də müşahidə oluna bilər.
Dərinin və gözlərin sararması: Sarılıq, hepatit A-nın ən tanınmış əlamətlərindən biridir. Bu, qaraciyərin zədələnməsi ilə əlaqədardır.
İdrarın tündləşməsi: Xəstələrdə idrarın tünd rəng alması da mümkündür.
Nəcisin açıq rəngdə olması: Nəcis rənginin açılması, qaraciyərdəki dəyişiklikləri göstərir.
Hepatit A üçün spesifik bir müalicə yoxdur, lakin xəstəlik adətən öz-özünə müalicə olunur. Müalicə, xəstənin əlamətlərini yüngülləşdirmək və bədənin virusla mübarizəsini dəstəkləməyə yönəlib. Aşağıda hepatit A müalicəsində istifadə olunan əsas üsullar qeyd olunur:
Xəstələr, bədənin infeksiyaya qarşı mübarizəsi üçün kifayət qədər istirahət etməlidir. Dincəlmək, yorğunluğun və əlamətlərin yüngülləşməsinə kömək edir.
Hepatit A olan insanlar, yaxşı qidalanma və kifayət qədər su içməlidirlər. İştahsızlıq hissi olduğu üçün, yüngül və asan sindirilən qidalar istehlak etmələri tövsiyə olunur. Kifayət qədər su içmək, bədənin dehidrasiyasını önləməyə kömək edir.
Baş ağrısı, qızdırma və mədə-bağırsaq problemləri üçün ağrı kəsicilər və digər simptomatik müalicələr istifadə oluna bilər. Bu, xəstənin rahatlığını artırır.
Xəstəlik ciddi bir vəziyyətə çevrilə bilərsə, həkim müayinəsi və müalicəsi zəruridir. Həkimlər, xəstənin vəziyyətinə uyğun olaraq müalicə planını tərtib edirlər.
Hepatit A-nın qarşısını almaq üçün bir neçə profilaktik tədbir mövcuddur:
Hepatit A üçün vaksina, infeksiyanın qarşısını almaq üçün ən effektiv yoldur. Vaksin, adətən iki doza şəklində tətbiq olunur və immun sistemini gücləndirir.
Yaxşı sanitariya və gigiyena vərdişləri, hepatit A-nın yayılmasını önləməyə kömək edir. Çirklənmiş qida və sudan qaçmaq, düzgün qida hazırlığı və əl yumaq vacibdir.
İnfeksiya yayılmasının qarşısını almaq üçün infeksiyalı şəxslərlə təmasdan qaçmaq tövsiyə olunur. Xüsusilə, bu xəstəliyə məruz qalmış insanlarla birbaşa təmasdan qaçınmaq lazımdır.
Səyahət edən insanlar, xüsusilə də inkişaf etməkdə olan ölkələrə gedərkən hepatit A-nın qarşısını almaq üçün vaksinasiyadan keçməlidirlər. Suyun və qidaların təhlükəsiz olduğuna əmin olmaq vacibdir.
Hepatit A, A hepatit virusunun səbəb olduğu viral bir infeksiyadır. Xəstəlik, çirklənmiş qida və su vasitəsilə yayılır və qaraciyərin iltihabına səbəb olur. Əlamətləri arasında yorğunluq, iştahsızlıq, sarılıq və mədə-bağırsaq problemləri var. Hepatit A üçün spesifik bir müalicə olmaması ilə yanaşı, dincəlmək, qida və su idarəsi, simptomatik müalicə və həkim müşayiəti müalicənin əsas hissələrini təşkil edir. Hepatit A-nın qarşısını almaq üçün vaksinasiya, sanitariya və gigiyena vərdişləri, infeksiya idarəsi və səyahət tədbirləri mühüm rol oynayır. Bu tədbirlərə riayət edərək, hepatit A infeksiyasının qarşısını almaq mümkündür.
37
