Həkimlərdən daha çox həyat xilas edən qadın – O, xərçəng xəstəsi idi…

Bu qadın həkimlərdən daha çox həyat xilas etməsi ilə tanınır.

Qlobal.net xatırladır ki, o, ölümündən sonra da yüzminlərlə insanı xilas edib. Onun hüceyrələri bir çox peyvəndin hazırlanmasında uğurla istifadə edilib.

Söhbət Henrietta Lacksdan gedir.
O, 1920-ci ildə ABŞ-ın Virciniya ştatında doğulmuş, 1951-ci ildə xərçəngdən vəfat etmiş bir qadındır. Onun həyat hekayəsi, tibbin inkişafında əvəzsiz bir irs buraxmışdır. Vəfatından sonra onun xərçəng hüceyrələri, HeLa hüceyrə xətti olaraq tanınaraq, elmi tədqiqatlarda geniş istifadə olunmuşdur.

HeLa Hüceyrələri: Ölümsüz Hüceyrə Xətti

Henrietta Lacksın xərçəngin müalicəsi zamanı alınan hüceyrələri, laboratoriya şəraitində sonsuz bölünmə qabiliyyətinə malik olan ilk insan hüceyrə xətti olan HeLa hüceyrələrini yaratmışdır. Bu hüceyrələr tibb sahəsində bir çox mühüm kəşflərə zəmin hazırlamışdır.

HeLa Hüceyrələrinin Tibbə Təsiri

HeLa hüceyrələri, aşağıdakı sahələrdə mühüm töhfələr vermişdir:

• Peyvəndlərin İnkişafı: Polio və COVID-19 peyvəndlərinin hazırlanmasında istifadə olunmuşdur.

• Genetik Araşdırmalar: İnsan genomunun xəritələnməsi və genetik xəstəliklərin öyrənilməsi üçün əsas material olmuşdur.

• Xərçəng Araşdırmaları: Xərçəng hüceyrələrinin davranışları və müalicə üsullarının inkişafında istifadə olunmuşdur.

• Kimyəvi və Toksikoloji Testlər: Kimyəvi maddələrin və dərmanların təsirlərinin öyrənilməsində istifadə olunmuşdur.

Etik Məsələlər və Hüquqi Məsuliyyət

Maraqlı olan odur ki, Henrietta Lacksın hüceyrələri onun razılığı olmadan alınmışdır. Bu, tibb tarixində etik məsələlərə səbəb olmuş və bu günə qədər müzakirə olunur. Onun ailəsi, bu hüceyrələrin istifadəsindən dolayı heç bir maddi və ya hüquqi fayda əldə etməmişdir. 2021-ci ildə Henrietta Lacks’ın varisləri, Thermo Fisher Scientific şirkətinə qarşı məhkəmə iddiası qaldırmışdır, çünki şirkət HeLa hüceyrələrindən kommersiya məqsədilə istifadə etmişdir.

Henrietta Lacksın Mirası

Henrietta Lacksın həyatı və onun hüceyrələrinin tibbə verdiyi töhfələr bir çox sənət əsərinə ilham olmuşdur. Rebecca Sklootun yazdığı “The Immortal Life of Henrietta Lacks” adlı kitab onun hekayəsini geniş auditoriyaya çatdırmışdır. Bu kitab əsasında çəkilən film, Henriettanın həyatını və onun ailəsinin mübarizəsini əks etdirir.

Henrietta Lacks özünün xəbəri olmadan tibbə böyük bir töhfə vermişdir. Onun hekayəsi, elmin inkişafında insan hüquqları və etik məsələlərin vacibliyini bir daha gündəmə gətirir. HeLa hüceyrələri tibb sahəsində bir çox irəliləyişə səbəb olmuş və olacaqdır.

Fidan
Qlobal.net