Fitrə nədir?

Fitrə, İslamda Ramazan ayının sonunda müsəlmanların verdiyi xeyriyyə sədəqəsidir. Buna "fitrə zəkatı" da deyilir və bu, maddi vəziyyəti yaxşı olan müsəlmanlara vacib buyurulmuş ibadət formasıdır.

Qlobal.net bildirir ki, Fitrə zəkatı Ramazan ayını uğurla başa vurmağın bir şükran nişanəsidir və eyni zamanda cəmiyyətin aztəminatlı üzvlərinə yardım etmək məqsədini daşıyır. Bu ibadət həm Allahın razılığını qazanmaq, həm də sosial həmrəylik və bərabərliyi təmin etmək baxımından mühüm əhəmiyyətə malikdir.

Fitrənin mahiyyəti

Fitrə zəkatının əsas məqsədləri bunlardır:

1. Orucu saflaşdırmaq: İnsanın Ramazan boyunca etdiyi ibadət və duaların daha saf və kamil olması üçün kiçik nöqsanları (unutqanlıqla və ya bilərəkdən edilən kiçik səhvlər) təmizləyir.
2. Aztəminatlılara yardım: Fitrə zəkatı yoxsullara və ehtiyacı olanlara maddi dəstək olur. Bu, bayram sevincinin hər kəs tərəfindən hiss olunmasını təmin edir.
3. Cəmiyyətin birliyini gücləndirmək: İmkanlı şəxslərin kasıblara kömək etməsi cəmiyyətin fərqli təbəqələri arasında bağ yaradır və sosial bərabərliyi təşviq edir.

Fitrənin miqdarı və kimlər verməlidir?

Fitrə zəkatının miqdarı təyin olunmuş qida məhsulları (un, buğda, düyü, xurma və s.) və ya onların dəyəri ilə ölçülür. Bu miqdar, adətən, yerli din xadimləri və ya məscid rəhbərləri tərəfindən müəyyən edilir.

Kimlər fitrə zəkatı verməlidir?

• Fitrə zəkatını maddi vəziyyəti yaxşı olan və ehtiyacından artıq mal-mülkü olan hər bir müsəlman ödəməlidir.
• Əsasən ailə başçısı öz ailə üzvlərinin adından da fitrə zəkatı verir. Buraya həyat yoldaşı, uşaqlar və baxmaqla məsuliyyətli olduğu digər şəxslər daxildir.

Fitrə zəkatı nə vaxt verilməlidir?

Fitrə zəkatı Ramazan ayının son günlərində, Ramazan bayramı namazından əvvəl verilməlidir. Fitrəni vaxtında vermək çox önəmlidir, çünki bu, Ramazan ayının ibadət dövrünün bir hissəsi sayılır. Vaxtında ödənilməyən fitrə zəkatı, baxmayaraq ki, sonra da verilə bilər, əsas mahiyyətini qismən itirə bilər.

Fitrəni kimlər ala bilər?

Fitrə zəkatı, əsasən, ehtiyacı olan aşağıdakı insanlara verilir:

• Yoxsullar
• İmkanları məhdud olanlar
• Borclular
• Səfərdə olan və ehtiyac içində olan müsəlmanlar

Fitrənin İslamda yeri

İslamda fitrə zəkatı həm maddi, həm də mənəvi əhəmiyyətə malikdir. Quranda və hədislərdə fitrə zəkatının əhəmiyyəti və məqsədi barədə çoxsaylı tövsiyələr verilib. Məsələn, Həzrət Məhəmməd (s.ə.s) fitrə zəkatı haqqında belə buyurub:
"Ramazan ayının orucunu saflaşdırmaq və yoxsullara kömək etmək üçün fitrə zəkatını vacib etdik."

Fitrə zəkatı verməyin faydaları

• Maddi təmizlik: Zəkat verən şəxsin mal-dövlətini mənəvi cəhətdən təmizləyir.
• Sosial həmrəylik: Aztəminatlı insanlar cəmiyyətin bir parçası kimi bayram sevincini hiss edir.
• Mənəvi ucalıq: İmkanlı şəxslərin paylaşması onların mənəviyyatını yüksəldir.

Fitrə zəkatı, müsəlmanların bir-birinə dəstək olduğu, sevgi və həmrəylik dolu bir ibadətdir. Bu ibadət, yalnızca maddi yardım deyil, həm də mənəvi bağlılıq və xeyirxahlıq nümunəsidir. Fitrə zəkatını doğru zamanda, düzgün niyyətlə vermək, Allahın razılığını qazanmaq və cəmiyyətin rifahını təmin etmək üçün böyük bir addımdır.