Diogen haqqında yazılmış real və maraqlı əhvalatlar onun həyatı boyu sərgilədiyi qeyri-adi davranışlarla tanınmasından qaynaqlanır.
Qlobal.net bildirir ki, o, eramızdan əvvəl IV əsrdə yaşamış yunan filosofudur və kinik (cynic) fəlsəfi məktəbinin ən məşhur nümayəndəsidir. Gəlin onun həyatından bəzi real və tarixi mənbələrdə keçən maraqlı əhvalatlara baxaq:
Ən məşhur əhvalatlardan biri budur:
Böyük İsgəndər (Makedoniyalı İsgəndər) Diogenin şöhrətini eşidib onu ziyarət etməyə gəlir. Diogen həmin vaxt günəş altında çəlləyində otururmuş. İsgəndər ona deyir:
— Mən Böyük İsgəndərəm. Dilə, nə istəyirsən, verim!
Diogen isə çox sakit və sakitcəsinə cavab verir:
— Günəşimin qabağını kəsmə, bir kənara çəkil.
Bu cavab İsgəndəri o qədər heyrətləndirir ki, deyir:
— Əgər İsgəndər olmasaydım, Diogen olmaq istəyərdim.
Bu əhvalat Plutarx və Diogen Laertius kimi qədim tarixçilərin yazılarında yer alır.
Bir gün gündüz vaxtı Diogen əlində yanan fənərlə Afinanın küçələrində gəzirmiş. İnsanlar ona yaxınlaşıb soruşurlar:
— Nə axtarırsan bu fənərlə, gündüz vaxtı?
Diogen isə cavab verir:
— İnsan axtarıram!
Burada məqsəd onun cəmiyyətin saxtakarlığını, riyakarlığını tənqid etməsidir. O deyirdi ki, çox insan var, amma “həqiqi insan” tapmaq çətindir.
Diogen öz həyatını mümkün qədər sadələşdirməyə çalışırdı. Bir gün o, bir oğlan uşağının əlləri ilə su içdiyini görür. Bu zaman Diogen öz qabını yerə ataraq deyir:
— Bu uşaq mənə lazım olmayan bir əşya daşıdığımı göstərdi.
Bu hadisə onun sadə həyat tərzini və əşyalara bağlı olmama fəlsəfəsini göstərir.
Bir dəfə Diogen dənizdə quldurlar tərəfindən tutulur və kölə bazarına aparılır. Orada soruşurlar:
— Nə iş bacarırsan?
O cavab verir:
— İnsanlara rəhbərlik etməyi. Məni elə birinə satın ki, rəhbərliyə ehtiyacı olsun.
Bu sözlərdən sonra o, zəngin bir adam olan Kseniadə satılır. Diogen onun evində uşaqlarına müəllimlik edir və azadlığa çıxanadək yanında qalır.
Platon bir dəfə insanı belə tərif edir:
— “İnsan, tüksüz ikiayaqlı bir varlıqdır.”
Diogen isə bir toyuğun tüklərini yolur və Akademiyanın içinə girərək deyir:
— Budur Platonun insanı!
Bu hadisə o qədər təsirli olur ki, Platon tərifə “geniş dırnaqlı” əlavəsini etmək məcburiyyətində qalır.
Murad
Qlobal.net
35
