Boşanma, ailə həyatını birbaşa təsir edən, hər iki tərəfi və uşaqları dərin şəkildə əhatə edən çətin bir prosesdir. Uşaqlar, valideynlərinin boşanmasından müxtəlif dərəcələrdə təsirlənə bilər, və bu təsirlər onların emosional, zehni və sosial inkişafına ciddi təsir göstərə bilər.

Qlobal.net bildirir ki, boşanmanın uşaqlara verdiyi travmaların səbəbləri, uşağın yaşına, şəxsiyyətinə və ailənin boşanma prosesini necə keçirdiyinə görə dəyişir.

Boşanmanın Uşaqlar Üzərindəki Emosional Təsiri

Boşanma, uşaqların emosional vəziyyətini birbaşa təsir edir. Ən çox qarşılaşılan hisslər arasında qorxu, qəzəb, kədər və tənhalıq var. Uşaqlar valideynlərinin ayrılması ilə gələcək haqqında narahat olurlar və bu dəyişikliklər onlarda güvən və təhlükəsizlik hissinin itirilməsinə səbəb ola bilər.

1. Qorxu və Narahatlıq: Uşaqlar, boşanma prosesinin ardınca valideynlərinin bir-birlərini bəyənməyəcəyi, birinin evdən gedəcəyi və ya onları tərk edəcəyi qorxularını hiss edə bilərlər. Bu, onlarda uzunmüddətli narahatlıq və özünə inamsızlıq yarada bilər.

2. Kədər və Tənhalıq: Boşanmanın ardından uşaqlar, itirənləri (baba, nənə və ya ailə üzvləri) və keçmişdəki ailə həyatını arzulaya bilər. Uşaqlar, onların əvvəlki ailə həyatlarına olan bağlılıqlarını itirdiklərini hiss edirlər və bu, onları emosional cəhətdən zəiflədir.

Davranışda Dəyişikliklər və İntiqam Hissləri

Uşaqların boşanma sonrası göstərdikləri bəzi davranış dəyişiklikləri də onlarda travmaların əlaməti ola bilər. Valideynlərin ayrılması, uşaqlarda qarşılıqlı münasibətləri, məktəb fəaliyyətlərini və sosial əlaqələri mənfi təsir edə bilər.

1. Davranış Problemləri: Uşaqlar, boşanmanın təzyiqinə reaksiya olaraq aqressiv, narahat və çətinliklə idarə edilən davranışlar göstərə bilərlər. Bu, məktəb və sosial həyatda əks olunaraq, daha çox izolyasiya və münaqişələrə səbəb ola bilər.

2. İntiqam Hissləri: Bəzi uşaqlar boşanmanı valideynlərin bir-birilərinə qarşı haqsızlıq etməsi kimi qavrayır. Nəticə olaraq, onlar, intiqam hissi ilə dolu ola bilər və öz davranışlarında təcavüzkar və ya sərt olmağa meylli ola bilərlər.

Uşaqların Ailənin Boşanmasına Reaksiyası Yaşa Görə Dəyişir

Boşanmanın uşaqlar üzərindəki təsiri yaşa görə dəyişir. Kiçik yaşda olan uşaqlar, adətən daha emosional reaksiya verir, ancaq yaş artdıqca uşaqlar daha çox intellektual və sosial cəhətdən təsirlənir.

1. Kiçik Yaşda Olan Uşaqlar: 2-5 yaş arasındakı uşaqlar, valideynlərinin boşanmasını çətinliklə anlaya bilərlər. Bu yaşdakı uşaqlar, valideynlərinin evdən ayrılmasını ümumiyyətlə məntiqi şəkildə qəbul etməyərək, yaşadıqları itkiləri daha çox hiss edirlər. Onlar, ailənin əvvəlki strukturunun dəyişməsindən qorxur və güvənlərində sarsıntı yaşayırlar.

2. Ergenlik Dövründəki Uşaqlar: Ergenlər, boşanmanın təsirini çox güclü hiss edə bilərlər, çünki bu dövrdə öz kimliklərini qurmaq və cəmiyyətlə əlaqə qurmaq çox vacibdir. Bu yaşda uşaqlar, evdəki dəyişikliklərə daha çox diqqət yetirərək, öz gələcəkləri haqqında da narahat ola bilərlər. Bununla yanaşı, ergenlər bəzən valideynlərindən birini məhz özləri üçün daha ideal hala gətirərək boşanmanın nəticələrini birbaşa özlərinə yönəldə bilərlər.

Uzunmüddətli Travmalar və Boşanmanın Gələcək Təsirləri

Boşanmanın uşaqlar üzərindəki təsirləri, yalnız həmin dövr üçün deyil, gələcək həyatlarında da davam edə bilər. Uşaqlar, boşanmanın nəticələri ilə böyüdükcə, bu travmalar həyatlarına davamlı şəkildə təsir göstərə bilər.

1. Əlaqələrdə Çətinliklər: Boşanmanın təsiri ilə böyüyən uşaqlar, öz münasibətlərində tez-tez çətinliklər yaşaya bilərlər. Onlar, romantik əlaqələrdə daha çox qorxu və inamsızlıq hiss edə bilər və daha az güvənə bilərlər. Bu, gələcəkdə sağlam münasibət qurma qabiliyyətini məhdudlaşdıra bilər.

2. Duygusal Problemlər: Boşanma uşaqların özünü qiymətləndirmə hissini təsir edə bilər. Boşanmış valideynlərin uşaqları daha çox depressiya, anksiyete və stress yaşayırlar. Bu, uzunmüddətli psixoloji problemlərə gətirib çıxara bilər.

Uşaqların Boşanma prosesini rahat qəbul etməsi üçün

Uşaqların boşanmanın təsirindən qurtulmaları üçün müəyyən strategiyalar və dəstək strukturları faydalı ola bilər:

1. Dəstək və Təhsil: Valideynlər uşaqları ilə açıq və səmimi söhbətlər aparmalı və onları baş verənlər haqqında məlumatlandırmalıdırlar. Uşaqlara boşanmanın onların günahı olmadığı, bu dəyişikliklərin iki böyüklə əlaqəli olduğu vurğulanmalıdır.

2. Psixoloji Dəstək: Uşaqlar, boşanmanın təsirindən bərpa olmaq üçün mütəxəssislərdən dəstək ala bilərlər. Psixoloji terapiya və ya dəstək qrupları uşaqların emosional zədələnmələrini aradan qaldırmağa kömək edə bilər.

3. Pozitiv Ailə Münasibətləri: Uşaqlar üçün ən yaxşı dəstək, valideynlərin boşanmanın ardından da bir-birilərinə qarşı hörmətli və diqqətli olmalarıdır. Ailənin hər iki üzvü ilə yaxşı münasibətlərin qorunması uşaqların özlərini təhlükəsiz və sevildiyini hiss etmələrini təmin edə bilər.

Boşanma uşaqlar üçün çətin və travmatik bir təcrübə ola bilər. Lakin doğru dəstək və yanaşmalarla, uşaqların bu prosesdən keçməsi və gələcəkdə sağlam bir həyat qurmaları mümkündür. Valideynlər, uşaqlarının hisslərini anlamağa çalışmalı və onları düzgün şəkildə yönləndirməlidirlər ki, boşanmanın təsiri uzun müddətli travmalara çevrilməsin.

Fidan
Qlobal.net