Gözləri görməyən dahi riyaziyyatçı – O, bunu necə bacardı?

Lev Pontryagin 20-ci əsrin dahi riyaziyyatçılarından biridir.

Qlobal.net xatırladır ki, onun gözləri uğursuz əməliyyatdan sonra tamamilə tutulur. Amma sinif yoldaşları və anası sayəsində məktəbi qızıl medalla bitirir.
Pontryagin dünya riyaziyyatına misilsiz töhfələr verməyi bacarır.

Uşaqlığı və faciəli hadisə

Lev Pontryagin 3 sentyabr 1908-ci ildə Moskva yaxınlığında sadə bir ailədə anadan olub. Uşaqlıqdan çox çalışqan və elmə maraqlı idi. Lakin 14 yaşında baş verən faciə onun həyatını dəyişdi: partlayıcı maddə ilə ehtiyatsız davranış nəticəsində Pontryagin gözlərini tamamilə itirdi.

Məktəb illərində dostlarının dəstəyi

Pontryagin məktəb illərində görmə qabiliyyətini itirdikdən sonra dərsləri izləməkdə çətinlik çəkirdi. Lakin sinif yoldaşları ona kömək etmək üçün özləri də dərsləri təkrarlayır, müəllimlərin lövhəyə yazdıqlarını səsli şəkildə izah edirdilər. Bu dəstək, onun təhsilini davam etdirməsi üçün böyük əhəmiyyət kəsb edirdi

Bu hadisə əksər gəncin həyatına son qoyacaq dərəcədə ağır bir zərbə ola bilərdi. Amma o, geri çəkilmədi. Anası Anna Ivanovna oğlunun elmə marağını qoruyub saxlamaq üçün böyük fədakarlıq göstərdi: riyaziyyat kitablarını yüksək səslə oxuyur, izah edir, hətta mürəkkəb düsturları səsli şəkildə yazdırırdı.

Elmi yüksəlişi

Pontryagin 1925-ci ildə Moskva Dövlət Universitetinə daxil oldu. O zamanlar görmə qabiliyyəti olmayan bir gəncin belə çətin fakültədə oxuması nadir hadisə idi. Amma o, inadla çalışdı və müəllimlərinin heyranlığını qazandı.

1930-cu illərdə Pontryagin topologiya və diferensial tənliklər sahəsində ciddi işlər gördü. Onun tədqiqatları riyaziyyatın inkişafında yeni səhifə açdı.

Daha sonra Pontryagin optimal idarəetmə nəzəriyyəsinin banilərindən biri oldu. Bu nəzəriyyə kosmik uçuşlardan tutmuş iqtisadi modellərə qədər bir çox sahədə tətbiq olunur. Məşhur “Pontryagin maksimum prinsipi” bu gün də mühəndislik və tətbiqi riyaziyyatda geniş istifadə olunur.

Müəllim və rəhbər

O, yalnız alim kimi deyil, həm də pedaqoq kimi tanınırdı. On illər ərzində Moskva Dövlət Universitetində professor kimi fəaliyyət göstərdi, yüzlərlə tələbə yetişdirdi. Onların arasında da məşhur sovet riyaziyyatçıları yetişdi.

Pontryagin SSRİ Elmlər Akademiyasının üzvü idi və riyaziyyat elminin inkişafına dövlət səviyyəsində də təsir göstərirdi.

Şəxsi həyatı və xarakteri

Pontryagin görmə qüsurunu heç vaxt bəhanə etmirdi. Onun xarakterində güclü iradə, inad və əzmkarlıq xüsusi yer tuturdu. Müsahibələrdə deyirdi:

“Gözlərim görmür, amma zehnim açıqdır. Mənim üçün əsas olan budur.”

O, həyatının sonuna qədər elmi işlərlə məşğul oldu, məqalələr yazdı və tələbələrinə yol göstərdi.

Lev Pontryagin 3 may 1988-ci ildə vəfat edib. Onun adı bu gün də riyaziyyat aləmində böyük hörmətlə yad olunur.

• “Pontryagin sinifləri” (topologiyada)

• “Pontryagin maksimum prinsipi”

• Optimal idarəetmə nəzəriyyəsi

bütün dünyada riyaziyyatçıların istifadə etdiyi anlayışlardır.

Onun həyatı göstərir ki, fiziki məhdudiyyətlər insanın potensialını məhv etmir. Əksinə, əzmkarlıq və dəstək olduqda insan qeyri-mümkün görünən zirvələrə çata bilər.

Murad
Qlobal.net