Payız depressiyası: səbəbləri və qarşısının alınması

Payız fəsli təbiətin ən rəngarəng və romantik dövrlərindən biridir.

Qlobal.net bildirir ki, saralmış yarpaqlar, sərin havalar, yağışlı günlər bir çox insan üçün nostalji və sakitlik gətirsə də, bəziləri üçün bu mövsüm yorğunluq, kədər və motivasiya itkisi ilə müşayiət olunur. Bu hal payız depressiyası və ya mövsümi affektiv pozuntu adlanır.

Payız depressiyasının səbəbləri

 Gün işığının azalması

Payızda günlər qısalır, günəş işığı azalır. Bu, orqanizmdə melatonin və serotonin hormonlarının balansını pozur. Nəticədə insan özünü yorğun və halsız hiss edə bilər.

 Bioloji ritmin pozulması

Azalan günəş işığı insanın daxili bioloji saatına təsir göstərir. Bu səbəbdən yuxu rejimi qarışır, gecələr yuxusuzluq, gündüzlər yuxululuq müşahidə oluna bilər.

 Fiziki aktivliyin azalması

Soyuq və yağışlı havalarda insanlar açıq havada daha az vaxt keçirirlər. İdman və hərəkətin azalması isə enerji çatışmazlığına və psixoloji yorğunluğa gətirib çıxarır.

 Psixoloji faktorlar

Payız, eyni zamanda “il sonu yaxınlaşır” hissini yaradır. İnsanlarda görülməmiş işlər, həyata keçməyən planlar, gələcək narahatlıqları kimi düşüncələr güclənə bilər.

Payız depressiyasının əlamətləri

• Daimi yorğunluq və halsızlıq

• Əhval-ruhiyyənin aşağı düşməsi, kədər

• Yuxu rejimində pozuntular

• İşə və gündəlik fəaliyyətlərə marağın azalması

• İştah dəyişikliyi (bəzi insanlarda çox yemək, bəzilərində iştahsızlıq)

• Konsentrasiya çətinliyi

Payız depressiyasının qarşısını alma yolları

 Daha çox gün işığından faydalanın

Payızda günəşli havaları qaçırmayın. Səhər gəzintisi etmək və ya pəncərə önündə günəş işığı qəbul etmək əhvalı yüksəldir.

 Fiziki aktiv olun

Həftədə ən azı 3 dəfə idman etmək, açıq havada gəzmək orqanizmdə xoşbəxtlik hormonu – endorfin ifrazını artırır.

 Sağlam qidalanma

Payız mövsümündə vitaminlə zəngin qidalar qəbul edin: nar, balqabaq, xurma, qoz, badam, bal və tərəvəzlər. Bu qidalar həm immuniteti gücləndirir, həm də əhvalı yaxşılaşdırır.

 Yuxu rejiminə diqqət edin

Gecə vaxtında yatmaq və 7-8 saat keyfiyyətli yuxu almaq payız depressiyasının qarşısını alır.

 Hobbilərə vaxt ayırın

Sevdiyiniz kitabı oxumaq, musiqi dinləmək, rəsm çəkmək və ya hər hansı yaradıcılıq fəaliyyəti ruh halını stabilləşdirir.

 Sosial əlaqələri gücləndirin

Dostlarla görüşmək, ailə ilə vaxt keçirmək, pozitiv söhbətlər depressiv fikirlərin qarşısını alır.

 Stressi idarə edin

Meditasiya, nəfəs məşqləri və yoqa payızda ruh halını qorumağa kömək edir.

Payız depressiyası müvəqqəti haldır və düzgün yanaşma ilə onun təsirlərini minimuma endirmək mümkündür. Ən əsası, gün işığından yararlanmaq, sağlam qidalanmaq, aktiv həyat tərzi keçirmək və sosial münasibətləri qorumaq lazımdır. Əgər simptomlar uzun müddət davam edirsə və gündəlik həyata ciddi təsir edirsə, psixoloq və ya həkim müayinəsi vacibdir.

Fidan
Qlobal.net