Ömrünü qızının qatillərini tapmağa həsr edən FƏDAKAR ATA

Cim Svayr (Jim Swire) Britaniyalı bir həkim və insan haqları fəalıdır. O, qızını 1988-ci ildə baş vermiş Lokerbi terror aktı nəticəsində itirdikdən sonra həyatını bu faciənin ədalətlə nəticələnməsi üçün mübarizəyə həsr etmişdir.

Qlobal.net bildirir ki, onun adı qızı Flora Svayrın ölümündən sonra bütün dünya mediasında, siyasət arenasında və hüquqi mübarizələrdə tanınmağa başladı.

Lokerbi Faciəsi necə baş verdi?

1988-ci ilin 21 dekabrında London–Nyu-York marşrutu üzrə hərəkət edən Pan Am Flight 103 reysi Şotlandiyanın Lokerbi şəhəri üzərində partladıldı. Təyyarədə olan 259 nəfər sərnişin və ekipaj, eləcə də yerə düşən qalıqlar nəticəsində 11 nəfər yerli sakin həlak oldu. Ümumilikdə 270 insan həyatını itirdi. Bu, mülki aviasiya tarixində ən böyük terror aktlarından biri hesab olunur.

Cim Svayr və qızının itkisi

Bu faciədə Cim Svayrın 23 yaşlı qızı Flora da həyatını itirmişdi. Flora tibb tələbəsi idi və ABŞ-da tətilə getmək üçün təyyarəyə minmişdi. Qızının ölümündən sarsılan Cim Svayr, bunun təsadüfi hadisə olmadığını anlayaraq günahkarların tapılması və ədalətin yerini alması üçün illərini bu işə sərf etdi.

Ədalət axtarışı və siyasi mübarizə

Hadisədən sonra Böyük Britaniya və ABŞ tərəfindən təhlükəsizlik orqanları, partlayışın Liviyadan idarə edildiyini açıqladı. Nəticədə Liviya vətəndaşı Əbdül Bəsit əl-Məqrahi əsas şübhəli kimi həbs edildi. Amma Cim Svayr bu rəsmi versiyanın tam obyektiv və düzgün olmadığını düşünürdü.

Onun fikrincə:

Əsl günahkarlar hələ ədalət qarşısına çıxarılmamışdı.
Liviyaya qarşı olan sanksiyalar siyasi motivlidir.
Məqrahi günahsız ola bilər.

Liviyaya səfər və Qəddafi ilə görüş

Cim Svayr, hadisənin əsas cavabdehlərinin tapılması üçün birbaşa Liviya lideri Müəmmar Qəddafi ilə görüşməyə qərar verdi.

Bu görüşdə:

O, terror aktının qurbanlarının ailələrinin acısını Qəddafiyə şəxsən izah etdi.
Liviya rəhbərliyini günahlandırılan şəxsləri təhvil verməyə razı saldı.
Nəticədə, Liviya Əbdül Bəsit əl-Məqrahini Şotlandiyaya ekstradisiya etdi.

Bu addım beynəlxalq ictimaiyyət tərəfindən təəccüblə qarşılandı. Bir ata, diplomatlardan əvvəl, bu qədər mürəkkəb bir siyasi problemi insani duyğular və qətiyyətlə həll etməyə nail olmuşdu.

Əbdül Bəsit əl-Məqrahinin işi və Cim Svayrın mövqeyi

2001-ci ildə Məqrahi həbs olundu və ömürlük məhkum edildi. Amma Cim Svayr sonadək onun ədalətsiz mühakimə edildiyini iddia etdi. Onun sözlərinə görə:

“Əgər qızımın ölümündə kimin günahkar olduğunu bilmirəmsə, deməli, onun üçün hələ də ədalət yoxdur.”

İnsanlıq və barış çağırışı

Cim Svayr yalnız şəxsi qisasla deyil, beynəlxalq hüquq və insanlıq naminə mübarizə apardı. Onun fəaliyyəti:

Həm terror qurbanlarının ailələri,
Həm də günahsız yerə ittiham edilən şəxslərin hüquqları üçün önəmli idi.

Cim Svayrın hekayəsi, bir atanın qızının itkisi ilə başlayan, lakin təkcə şəxsi dərd deyil, ümumbəşəri ədalət axtarışına çevrilən bir həyat mübarizəsidir. O, siyasətçilərin və dövlətlərin həll edə bilmədiyi bir problemi, öz inadı, səmimiyyəti və mərhəməti ilə dünya gündəminə gətirə bildi.

Bu səbəbdən o, sadəcə bir facənin şahidi deyil, həm də ədalətin təmsilçilərindən biri kimi tarixə düşüb.

Murad
Qlobal.net