Qurbanlıq heyvan haqqında bilinməli olanlar
Qurban bayramı yaxınlaşdıqca insanlar qurbanlıq heyvan seçimi və dini şərtlərlə bağlı suallar verirlər. Xüsusilə də, “xoruz və ya toyuq qurban kəsilə bilərmi?”, “qurbanlıq heyvanın çəkisi və yaşı neçə olmalıdır?” kimi suallar ön plana çıxır. Bu məqalədə sizə qurbanlıq heyvan seçimi ilə bağlı ətraflı və aydın məlumat təqdim edirik.
Qurban hansı heyvanlardan olmalıdır?
Qurban dedikdə çoxlarımızın ağlına ilk olaraq qoyun gəlir. Lakin İslam dinində qurban kəsilməsi üçün yalnız qoyun deyil, həm də keçi, quzu, inək, dana, camış və dəvə kimi heyvanlara icazə verilir. Bu heyvanlardan başqa – məsələn, toyuq, xoruz, at və ya digər ev heyvanları – şəriətə uyğun qurban sayılmır.
Qurbanlıq heyvanın seçimi dinin müəyyən etdiyi çərçivəyə uyğun olmalıdır. Yəni qurban kəsiləcək heyvan əhli heyvan olmalı, yabanı heyvan olmamalıdır və sağlam, qüsursuz olmalıdır.
Qurbanlıq heyvanın yaşı neçə olmalıdır?
Qurbanlıq heyvanların yaşı İslam qaydalarına görə aşağıdakı kimi olmalıdır:
- Qoyun və keçi: Ən az 1 yaşını tamamlamalıdır. Amma bəzi məzhəblərdə əgər 6 aylıq qoyun 1 yaşlı kimi görsənirsə, bu da qəbul edilir.
- Dana və inək: Ən az 2 yaşını tamamlamalıdır.
- Dəvə: Ən az 5 yaşında olmalıdır.
Bu yaş sərhədləri heyvanın böyüməsi və yetkinliyə çatması ilə əlaqəlidir. Dinin buyurduğu bu yaş həddi, qurban ibadətinin məqsəd və hikmətinə uyğundur.
Qurbanlıq heyvanın yaşı və çəkisi
Qurbanlıq heyvanın yalnız yaşı deyil, bədən çəkisi və sağlamlığı da vacibdir. Heyvanın ayaqlarında axsama, gözündə korluq, qulağının və ya buynuzunun yarısıdan çoxunun olmaması kimi qüsurlar olmamalıdır. Çox arıq, xəstə və ya əzalarının bir hissəsi kəsilmiş heyvanlar qurban olaraq qəbul edilmir.
Çəkisinə gəldikdə, din yaş şərtini əsas götürür, amma heyvanın canlı, sağlam və qurbanlıq keyfiyyətində olması vacibdir. Yəni heyvanın yalnız yaşı deyil, ümumi görünüşü və sağlamlığı da nəzərə alınmalıdır.
Xoruz qurban kəsmək olar?
Bu sual tez-tez rast gəlinir və bəzən qarışıqlığa səbəb olur. Şəri mənada xoruz və ya toyuq qurban olaraq kəsilə bilməz. Çünki qurbanlıq heyvanlar Quranda və hədislərdə açıq şəkildə göstərilib: qoyun, keçi, dana, inək, camış və dəvə.
Lakin xalq arasında nəzir niyyəti ilə xoruz və ya toyuq kəsmək adəti mövcuddur. Bu, dini baxımdan qurban sayılmasa da, sədəqə vermək niyyəti ilə edilərsə qəbul edilə bilər. Burada əsas məsələ niyyətdir. Toyuq və xoruz kəsilməsi ilə əldə edilən ət kasıblara paylanarsa və bu, Allah rizası üçün edilərsə, bu bir ibadət sayıla bilər, amma qurban ibadəti deyil.
Qurbanlıq heyvan seçərkən dini qaydalara əməl etmək, heyvanın növü, yaşı və sağlamlığına diqqət yetirmək vacibdir. Xoruz və ya toyuq isə yalnız xalq arasında sədəqə və nəzir niyyəti ilə kəsilə bilər, qurban ibadəti olaraq qəbul edilmir. Doğru niyyət və düzgün seçimlə qurban ibadətinizin qəbul olunması diləyi ilə!
