Uşaqlarda yaşa görə boy və çəki necə olmalıdır?

Uşaqlarda Yaşa Görə Boy və Çəki Necə Olmalıdır?

Uşaqların sağlam böyüməsi hər bir valideynin ən əsas qayğılarındandır. Yaşına uyğun boy və çəki göstəriciləri, uşağın fiziki və psixoloji inkişafının düzgün gedib-getmədiyini müəyyənləşdirmək üçün vacib göstəricilərdən biridir. Bu yazıda uşaqların yaşa görə orta boy və çəki cədvəlini, həmçinin sapmalar olduqda nə etməli olduğunuzu izah edəcəyik.

📊 Yaşa Görə Orta Boy və Çəki Cədvəli

Aşağıda verilən cədvəl Ümumdünya Səhiyyə Təşkilatı (ÜST) və pediatriya araşdırmalarına əsaslanır. Bu göstəricilər orta statistik dəyərlərdir və fərdi fərqlər mümkündür.

Yaş	Qızlarda Boy (sm)	Qızlarda Çəki (kq)	Oğlanlarda Boy (sm)	Oğlanlarda Çəki (kq)
1 yaş	72–78	8–11	74–80	9–12
2 yaş	82–89	10–14	84–91	11–15
3 yaş	90–98	12–16	91–100	13–17
4 yaş	95–105	14–18	96–107	14–19
5 yaş	101–110	16–20	102–112	16–21
6 yaş	107–117	18–22	108–118	18–23
7 yaş	112–122	20–25	114–125	20–26
8 yaş	117–127	22–28	119–130	22–29
9 yaş	122–132	24–31	124–135	25–32
10 yaş	127–138	26–35	130–140	27–35
11 yaş	132–145	30–39	135–145	30–39
12 yaş	137–152	34–44	140–150	34–45
13 yaş	145–160	39–49	145–160	38–50
14 yaş	150–165	44–54	150–170	45–60
15 yaş	155–170	47–58	158–175	50–65

📌 Qeyd: Bu göstəricilər təxmini olub, uşağın genetikası, qidalanması, fiziki aktivliyi və sağlamlıq vəziyyətinə görə dəyişə bilər.

📈 Uşaq Boy və Çəki Göstəriciləri Nəyə Görə Dəyişir?

Uşaqlarda fiziki inkişaf genetik, qidalanma, hormonlar və ətraf mühit faktorlarından asılıdır. Məsələn:

Genetik amil: Hündür valideynlərin uşaqları adətən daha uzun boylu olurlar.
Qidalanma: Zülal, vitamin və mineral baxımından zəngin qidalar uşağın sağlam inkişafı üçün vacibdir.
Hərəkətlilik: Aktiv uşaqlarda əzələ inkişafı və sağlam çəki nisbəti daha yaxşıdır.
Yuxu: Böyümə hormonları əsasən gecə saatlarında ifraz olunur. Keyfiyyətli yuxu vacibdir.

⚠️ Sapmalar Nə Zaman Narahatedici Olur?

Əgər uşağın boy və çəkisi:

Yaşına görə çox aşağı və ya çox yüksəkdirsə
Qısa müddətdə çox tez dəyişirsə
Uşaq zəif yemək yeyirsə, sürətlə arıqlayır və ya çox tez kökəlirsə

Bu zaman pediatra müraciət etmək tövsiyə olunur. Həkim lazım gələrsə endokrinoloji və ya dietoloq müayinəsi də təyin edə bilər.

✅ Valideynlər üçün Tövsiyələr

Uşağın çəkisini və boyunu ayda 1 dəfə ölçün və cədvəldə izləyin.
Fast-food və qazlı içkilərdən uzaq tutun.
Meyvə, tərəvəz, süd məhsulları, yumurta və balıq kimi qidaları müntəzəm verin.
Fiziki aktivliyi təşviq edin – açıq havada oynamaq və idman uşağın inkişafına müsbət təsir edir.
Psixoloji rahatlıq da vacibdir – stress də bəzən fiziki inkişafa təsir edir.
Uşaqların boy və çəkisi onların ümumi sağlamlıq vəziyyəti barədə mühüm məlumat verir. Hər uşaq fərqli inkişaf edir, lakin normal göstəricilərdən çox kənara çıxmaq diqqət tələb edir. Uşağınızın böyüməsini sevgi, diqqət və düzgün qidalanma ilə müşayiət etsəniz, sağlam gələcəyin təməlini qoymuş olarsınız.