20 illik yuxuya gedən və qocalmayan insanlar

Tarix boyu insanları heyrətə salan ən qəribə tibbi hadisələrdən biri letargiya xəstəliyidir.

Qlobal.net bildirir ki, bu xəstəlik bir çox hallarda “yalançı ölüm” kimi tanınıb, çünki xəstələr uzun illər boyunca dərin yuxuya gedir, bəzən 10–20 il oyanmadan yaşayır və ən qəribəsi – bədənləri qocalmır, sanki zaman onlara toxunmur.

Letargiya nədir?

Letargiya tibbi baxımdan mərkəzi sinir sisteminin dərin funksional pozğunluğu hesab olunur. Bu vəziyyətdə insan:

• nəfəs alır, amma çox zəif,

• nəbzi hiss olunmur,

• bədən temperaturu aşağı düşür,

• bəzən həkimlər belə onu ölü zənn edə bilirlər.

Ən maraqlısı isə odur ki, letargiya vəziyyətinə düşən şəxs bəzən illərlə yatır, amma oyandıqda sanki yalnız bir neçə saatlıq yuxudan oyanmış kimi olur.

I Dünya Müharibəsindən sonra yayılan sirli epidemiya

XX əsrin əvvəllərində, I Dünya Müharibəsindən sonra Avropada qeyri-adi bir xəstəlik sürətlə yayılmağa başladı. Tarixdə bu hadisə “encephalitis lethargica” – yəni letargik ensefalit adı ilə tanındı.

Minlərlə insan bu xəstəliyə tutulur, uzunmüddətli yuxu vəziyyətinə düşürdü. Maraqlı fakt odur ki, xəstələr çox vaxt gənc yaşlarında necə yatırdılarsa, illər sonra da o cür qalırdılar. Qocalmır, dəriləri dəyişmir, saçları tökülmürdü. Onlar yalnız orqanizmin təbii funksiyaları ilə yaşayırdılar.

Tarixdən real nümunələr

Mənbələrdə qeyd olunur ki, 1920-ci illərdə Polşada bir qadın 18 il yuxuda qalıb. O, oyandıqda hələ də gənc qız kimi idi və ətrafındakıların çoxu yaşlanmışdı.

Başqa bir hadisə Rusiyada qeydə alınmışdı: 1915-ci ildə yuxuya gedən bir kişi 22 il sonra oyandığında, evdəki uşaqlarının artıq yaşlı insan olduğunu görüb dərin şok keçirmişdi.

Bu cür hadisələr tibbin ən böyük suallarından biri olaraq qalır.

Tibb bu sirri izah edə bilirmi?

Həkimlər letargiyanı izah etməyə çalışsalar da, dəqiq cavab yoxdur. Əsas versiyalar:

• Beyin iltihabı və ya virus infeksiyası – I Dünya Müharibəsindən sonra yayılan xəstəliyin səbəbi kimi göstərilir.

• Sinir sistemində blok – bədənin enerji sərfini minimuma endirən mexanizm.

• Metabolizmin donması – orqanizm sanki “ziyan görməmək üçün” bütün prosesləri yavaşladır.

Amma hələ də müasir tibbin cavablandıra bilmədiyi suallar var: Necə olur ki, illərlə yatmış insan oyandıqda qocalmır və həyatı davam etdirə bilir?

Letargiyanın mistik tərəfləri

Keçmişdə insanlar bu xəstəliyi sadəcə tibbi yox, həm də mistik bir hal kimi qəbul edirdilər. Onları “ruhunun bədəni tərk etməsi” və ya “başqa dünyaya səyahət” kimi yozurdular. Hətta bəzi mədəniyyətlərdə letargik insanlar müqəddəs sayılırdı.

Günümüzdə vəziyyət

Bu gün də nadir hallarda letargiya hallarına rast gəlinir, lakin I Dünya Müharibəsindən sonrakı qədər geniş yayılmır. Tibb bu fenomeni öyrənməkdə davam edir. Ola bilsin ki, gələcəkdə bu sirr açılacaq və insan bədəni haqqında bilmədiyimiz yeni imkanlar ortaya çıxacaq.

Murad
Qlobal.net