1 May dünyada milyonlarla insan tərəfindən Beynəlxalq Əmək və Zəhmət Günü olaraq qeyd edilir. Bu gün işçi hüquqlarının müdafiəsi, ədalətli əmək şəraitinin təmin olunması və sosial ədalətin təbliği üçün xüsusi bir önəm daşıyır.
1 Mayın Beynəlxalq Əmək Günü kimi qeyd olunmasının kökləri 19-cu əsrin sonlarına dayanır.
Qlobal.net bildirir ki, 1886-cı ildə ABŞ-ın Çikaqo şəhərində işçilər gündə 8 saatlıq iş rejimi tələb edərək böyük bir tətil və nümayiş təşkil etdilər.
Bu aksiyalar zamanı bir sıra qarşıdurmalar yaşandı və "Haymarket hadisəsi" adlandırılan toqquşmalarda çoxlu sayda insan həlak oldu və yaralandı. Həmin hadisələr beynəlxalq səviyyədə geniş rezonans doğurdu.
Bu səbəbdən, 1889-cu ildə Fransanın paytaxtı Parisdə keçirilən II İnternasional toplantısında 1 may günü işçilərin həmrəylik və haqlarını müdafiə günü kimi qeyd edilməsinə qərar verildi. O gündən etibarən, 1 May bütün dünyada işçi hərəkatının simvolu oldu.
1 May günü aşağıdakı əsas ideyaları təbliğ edir:
Ədalətli və insani iş şəraiti təmin etmək
Gündəlik iş saatlarının məhdudlaşdırılması (8 saatlıq iş günü prinsipi)
Əmək hüquqlarının qorunması
İşçi həmrəyliyi və birlik nümayiş etdirmək
Əmək şəraitinin yaxşılaşdırılması və sosial bərabərliyin təşviqi
Bu gün həm də zəhmətkeşlərin öz hüquqları uğrunda apardıqları uzun və çətin mübarizənin xatırlanması günüdür.
Azərbaycanda da 1 May uzun illərdir qeyd edilir. Xüsusilə Sovet dövründə 1 May paradlar, tədbirlər və kütləvi bayramlar şəklində keçirilib. Müasir dövrdə isə bu gün bir çox ölkədə olduğu kimi, ölkəmizdə də əmək hüquqlarının və işçi hüquqlarının önəmini vurğulamaq üçün müxtəlif tədbir və kampaniyalarla yad edilir.
Bəzi illərdə 1 May həm də qeyri-iş günü kimi qeyd olunmuşdur. Lakin günümüzdə Azərbaycanda bu tarix rəsmi təqvimdə qeyri-iş günü hesab olunmur, ancaq ictimai təşkilatlar və həmkarlar ittifaqları bu günə xüsusi diqqət yetirirlər.
1 May Beynəlxalq Əmək Günü sadəcə bir bayram deyil, həm də insan hüquqları, əmək ədaləti və sosial bərabərlik uğrunda mübarizənin simvoludur. Bu gün bizə bir daha xatırladır ki, ədalətli iş şəraiti və insan ləyaqətinə uyğun əmək hüquqları hər bir insanın əsas haqqıdır və daim qorunmalıdır.
Fidan
Qlobal.net
65
